Doç Dr. Gülay Ceylaner: ‘Bebek ailesi yüzünden zarar görüyorsa bakanlık soruşturma açabilir’

Adana’da 2,5 aylık bir bebeğe, anne-babası topuk kanı alınmasına müsde etmediği için kayyum atandı. Aile, karara “Benim evladım belediye mi ki kayyum atandı.” diyerek itiraz etti.

Doç Dr. Gülay Ceylaner: ‘Bebek ailesi yüzünden zarar görüyorsa bakanlık soruşturma açabilir’
Yayınlama: 03.02.2025
4
A+
A-

Yaşanan olayın akabinde topuk kanının ehemmiyeti ve topuk kanı testinin neden yapıldığı merak uyandırdı. Tıbbı Genetik Bilim Hekimi ve Ender Hastalık Gönüllüleri Derneği Başkanı Doç. Dr. Gülay Ceylaner, Radyo Sputnik’te yayınlanan Gün Ortası programında Okan Aslan’ın konuğu oldu. Ceylaner, bebeklerden neden topuk kanı alındığını ve kıymetini anlattı.

Doç. Dr. Gülay Ceylaner, bu bahis ile ilgili şunları söyledi:

Hekimlerin çok önemli görevlerinden birisi var olan hastanın tedavisi. Ama bana sorarsınız, bizim en çok önemli misyonumuz hastalıkları olmadan önlemektir. Yani hastalıkları olmadan önlemek, bütün sağlıkçıların en çok önemli misyonudur. Topuk kanı da burada çok çok önemli bir yerde. Bebek doğduğunda birtakım hastalık var ki erken tanıdığımızda bebek neredeyse hiç etkilenmeden tedavi edebiliyoruz. Topuk kanında metabolik nakil bakılıyor. Kimi ülkelerde çok daha fazla sayıda bakılıyor. Bizim meskenlerinde ise şimdi 6 sırada bakıyoruz. Hepsi de genetik tedavidir. Ve bilgisayarın erken tanıdığımızda bozulmasını neredeyse tamamen engelleyebiliyoruz. Erken tanışmadığımız zaman mlesef çok ağır tablolarla karşılaşıyoruz. Bu hastalıklar ortaya çıkabilir, mümkün gelişmeler ortaya çıkmadan engellenebilir, çok başarılı bir sonuç elde etmiş olduk. Örneğin fenilketonüri, hipotiroidizm yahut biyotinidaz eksikliği. Bu yayılmada erken tanıdığımızda çocuk zekâ geriliği yaşamıyor. Çok ağır zekâ geriliği olacak bir bebek yalnızca diyetle yahut küçük büyümeyle olağan gelişim sağlama hale getirebiliyoruz. Ama topuk kanı alınamazsa, bu bulgular ortaya çıktıktan sonra lakin tanıyabiliyoruz. O zaman da birçok iş işten geçmiş oluyor, bebek etkilenmiş oluyor.

2022 Mayıs ayının başından itibaren Türkiye’de SMA taraması yapıldığını söyleyen Ceylaner, sözlerine şöyle devam etti:

Herkesin bildiği, televizyonlarda çok sık bir sorun geliyor. İnsanlar artık bu hastalıkların bulunabilir. Çok pahalı bir ilacı var bu ilacın yahut yurt dışındaki tedavinin erken devirlerdeki değişimlerinde muvaffakiyet oranı çok yüksektir. Yani daha kasların erimeden verilmesi gerekiyor. Emin olun, bu tanıyı koymada çok süratli bir şekilde kaydettiğinizden biridir. Topuk kanında şüphelenildiği zaman süratle gerçekleri ortaya çıkarıyoruz ki ilaca çabucak başlanabilsin. Zira bir gün bile fark ediyor insanlar uyguluyorlar. Ne kadar erken başlarsak o kadar iyi. Yoksa bu çocuklar yatalak hale geliyor. Topuktan kan alınması çok kolay bir işlem. Topuktan bir damlacık kan alınıyor, özel bir filtre kağıdına damlatılıyor ve bakanlığın imkanları laboratuvarlarda tahlil ediliyor. Birtakım özellikler “çocuğum acı çekecek” diye düşünüyor ama aslında küçük testle hayatları kesintiye uğrayacak bir tanıyı koyma şansımız oluyor.

Bebeklerde K vitamini eksikliği nedeniyle beyin kanaması riski var

K vitamini ile ilgili geçen yıllarda kimi tartışmalar yaşandığını hatırlatan Ceylaner, şunları aktardı:

Bebeklerde K vitamini eksikliği nedeniyle beyin kanaması riski var. Doğumdan sonraki ilk birkaç hafta çok kritik. Bebek büyüdükçe ve katı besinler çalışmaya başladıkça eksiklikler ortadan kalkıyor. Ama K vitamini uygulaması, Sağlık Bakanlığı’nın sunduğu erken teşhis ve hami hekimlik programlarının çok başarılı bir örneği. Aileler bizim hastamız ama bebeklerimiz de bizim hastamız. Ve bebeklerin seçme şansı yok. Aile, kendi iflasıyla sağlığına zarar veriyorsa, devlet devreye girer. Bebekler ailelerinin ihmali yüzünden zarar görüyorsa bakanlık soruşturma açabilir. Hatta bebeğin bakımını ailenin elinden bile alabilir.

K vitamini 60 yıldır bu ülkelerde yapılıyor diyen Ceylaner, sözlerini şöyle sonlandırdı:

Topuk kanı son yıllarda artmakla birlikte çok eski yıllardan beri yapılıyor. Muvaffakiyetleri çok yüksek. Yalnızca bir damlacık kan alarak bebeğe hiçbir zararı olmayan bir işlem. Ağlayacak, canı acıyacak ama diğer bir zarar yok. Şayet ailelerin öteki bir telaşı varsa, kesinlikle bir sağlık sistemine sorsunlar. Bu bebekleri hepimizin, o denli görmemiz lazım. Bu çocukların bizim geleceğimiz. Onların sağlığı hepimiz için çok değerli. sağlık ve eğitim çok değerlidir. Aileler ön yargılı olmalarınlar, dinlesinler. Topuk kanı artıyor ne yapılıyor, ne işe yarıyor, hangi hastalıklar engelleyebiliyoruz, almazsak ne benzeri yayılmalarla karşılaşıyoruz? Bunlara kesinlikle baksınlar. Sağlık ocaklarına giderek bilgi alabilirler. Görecekler ki bunun hiçbir zararı yok. endişelenmemeleri gerekiyor. Ve bunların gibi, o çocukların hepimizin. Korumak hepimizin vazifesidir.

Bir Yorum Yazın

Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış.