Umur Tugay Yücel: ‘Suriye’deki istikrarsızlığın ve güvensizliğin en büyük zararını yaşayacak ülke Türkiye’dir’

Savaşlar, bir kazanan ve kaybeden ve tek cepheden oluşuyor. Günümüzde bu bu türlü değil artık. Belirsizliklerin, savaşların ve savaşların boyut değiştirdiği, savaşların enstrümanlarının değiştiği bir vakitten bahsediyoruz. Gri alanların arttığı, siyah ve beyazın azaldığı bir devirdeyiz. Bir gün önce terör örgütü olan yapılar bir gün sonra devletlerin legal gördüğü yapılara dönüşüyor. Tam karşıtı de yaşanabiliyor. Yasal görülen hükümetler yerini kısa sürede yasal olmayan devlet dışı örgütleri bırakabiliyor. Bu durumu Suriye’de bir hafta içerisinde hepsini deneyimledik. Suriye’de kazananlar cephesine baktığımızda aralarında bir ortak hareket sistemi da yok. Suriye Milli Ordusu, YPG, DH, ABD ile Türkiye, İsrail ile Türkiye, HTŞ’nin diğer yerel ögelerle durumu ortada. Tabii bunun dışında kaybedenlere bakıyoruz. Onlar arasında da bir ahenk olmadığını görüyoruz.21. yüzyılda artık kazanan her şeyi algısının ve olgusunun geride kaldığımızı görüyoruz. Savaşı kaybetmemiş olabilir kaybeden gözükenler. Kazananlar da yalnızca bir cepheyi kazanıyor, cephe savaşını kazanıyor. Esad Rusya ve İran’ın yardımını aldıktan sonra muhalefeti tamamen yok etmedi. Suriye’nin geleceğini elinde tuttuğunu zannediyordu. Daha avantajlı bir pozisyon ve konumdaydı. En güçlü aktör olarak gözüküyordu. Fakat sonra ne oldu? Oradaki düşman sonuçta yerinde duruyordu. Düşman, 4 yahut 5 yıl sonra yeniden atağa geçti. Bu sefer cepheleri kaybetti ve muhalifler avantajlı bir pozisyona geçti.

Suriye, sıfırdan başlayan bir ülke ve birlik sağlama noktasında düşünceler var. Şu an bir ordusu yok. Ordusunun imkân kabiliyeti İsrail tarafından çok büyük şekilde tahrip edildi. Türkiye ile askeri iş birliği muahedesi yapacak. Bu türlü bir durumda Türkiye için ilk risk faktörü terör olacak. Bu alanın yeniden terör yuvasına dönme durumu var. Şu an mlesef Türkiye olarak etrafımızdaki komşularımızla yüzde 100 ticari ve güvenlik kapasitemizi kullanamıyoruz. Zira hep etrafımız başarısız devletlerle yahut bize karşı ön yargılı, devamlı batının pompaladığı ötekileştirme, düşmanlaştırma mantığı var. Milyonlarca Müslüman pazarından, yani eski topraklarımızın birlikte olduğu, entegre olduğu halkların bir türlü ahengini, ekonomik istikrarını, güvenlik sağlanmasını bir türlü inşa edemedik. Türkiye’nin bütün gücünü, ekonomik gücünü, siyasi gücünü, güvenlik gücünü, her şeyini öteki yerlere çekmek zorunda kalıyor. Ülkemize 5 milyondan fazla Suriyeli mülteci almışız. Sosyal modeliniz, ekonomik durumunuzu bazen darboğaza düşürebilir, bazen güvenlik ezası yaratabilir. Her açıdan baktığınızda sorun ve sıkıntı boyutları var. Bu türlü bir durum olduğunda Suriye’deki istikrarsızlığın ve güvensizliğin en büyük ziyanını yaşayacak ülke Türkiye’dir. Demokratik sistemle yönetilen bir komşusu yok. Türkiye demokratikleşme gayreti vermeye çalıştı. Ama tam aksine Suriye’deki iç savaş emperyalistlerin istediği çerçevede gelişti. Türkiye’ye de terör ihracı oldu oradan. İsrail önemli bir şekilde faydalandı bu süreçten.