TÜİK’ten “internetteki en ucuz fiyatlar toplanıyor” iddialarına karşı açıklama

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Tüketici Fiyat Endeksini (TÜFE) herhangi bir kişi, makam yahut kurumun talep, talimat ya da varsayımına göre değil, alandan derlediği bilgilerden sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile bağımsız olarak hesapladığını bildirdi.

TÜİK, web kazıma tekniği ile elde edilen dataların toplam TÜFE fiyat bilgileri içindeki hissesinin yalnızca yaklaşık %5 seviyesinde olduğuna işaret etti.

TÜİK’ten yapılan açıklamada şu sözler kullanıldı:

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) İstanbul için açıklamış olduğu Ücretliler Geçinme İndeksi ile TÜFE kıyaslaması yapılarak TÜİK’in son 3 yılda enflasyonu yüzde 31 oranında düşük gösterdiği şeklinde bilimsellikten uzak, gerçeklerle uyuşmayan mesnetsiz argümanların yer aldığı görülmüştür.

TÜİK tarafından hazırlanıp yayımlanan TÜFE ile İTO “Ücretliler Geçinme İndeksi (1995=100)” baz yılları, madde tarif ve çeşitliliği, sınıflama tipi, tartı yapısı, coğrafik kapsam, hesaplama yolları, hitap ettikleri gelir grupları itibarıyla farklılık göstermekte olduğundan bu iki endeksin karşılaştırılması manalı sonuçlar üretmemektedir. Bu nedenledir ki İTO, endeksinin baz yılı ve metodolojisinde değişikliğe giderek 2025 yılı itibarıyla İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi ismiyle yeni bir endeks yayımlamaya başlamıştır.

TÜİK, web kazıma tekniğini yaklaşık 4 yıldır TÜBİTAK işbirliğiyle geliştirilmiş olan ve tamamen otomatik çalışan bir sistem aracılığıyla yürütmektedir. Bu sistem, herhangi bir kişinin ya da bölge müdürlüklerinin manuel olarak fiyat girmesine kesinlikle izin vermemektedir. Web kazıma süreci, evvelce belirlenmiş web sitelerinden, evvelden belirlenmiş ürünlerin fiyatlarını otomatik olarak ve günlük dönemlerle toplamaktadır.

Sistemde izlenecek eserler, her yılın aralık ayında kapsamlı tahlillerle belirlenmekte ve yıl boyunca değişiklik yapılmadan sabit tutulmaktadır. Bundan Ötürü yıl içinde en ucuz eseri bulup kullanmak ya da bölgelerdeki müdürlüklere bunu bildirerek kullanmalarını sağlamak benzeri bir uygulama tamamen asılsızdır.