Bir yıl uygulandıktan sonra Temmuz 2023’te Batı’nın yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle askıya alınan tahıl muahedesinin uzatılması için Türkiye’nin teşebbüste bulunduğu ifade edildi.
Rusya Dışişleri Bakan Sergey Lavrov, Türkiye’nin bu yılın ilkbaharında tahıl anlaşmasının yeniden yürürlüğe girmesi için teşebbüste bulunduğunu ve Moskova’nın buna hazır olduğunu açıkladı.
Rusya’da yeni eğitim-öğretim yılının ilk günü olması ve 1 Eylül Bilgi Günü vesilesiyle Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nde (MGİMO) öğrencilere hitap eden Lavrov, Türkiye’nin tahıl mutabakatıyla ilgili teşebbüsünden bahsetti.
Lavrov, “Türkiye tarafından bu ilkbaharda besin sevkiyatlarının korunmasına ilişkin mutabakatların değiştirilmiş bir formatta yeniden yürürlüğe koyulması yönünde bir teşebbüste bulunuldu. Ukraynalılar son anda “Ticari gemilere dokunulmamasına dair yükümlülüklere ek olarak, nükleer santrallerin güvenliğinin korunması gerektiğine ilişkin bir madde daha koyalım” dediler. Yersiz görünse de biz ‘Tamam’ dedik” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rus tarafını bunun ileriye doğru bir adım olacağına ikna ettiğini, tamamen samimi bir rol oynadığını ve yararlı olmaya çalıştığını anlatan Lavrov, “Biz kabul ettik lakin bunu şahsen öneren Ukraynalılar, daha sonra bundan şad olmadıklarını söylediler. Görünen o ki, daha o zaman nükleer santralleri bombalama planlıyorlarmış” dedi.
Anlaşma bir yıl yürürlükte kaldı
Temmuz 2022’de İstanbul’da imzalanan tahıl anlaşmasında Batı’nın yükümlülüklerini yerine getirmemesi Moskova’yı mutabakattan çekilmek zorunda bırakmıştı.
Temmuz 2023’te Rusya Dışişleri Bakanlığı, anlaşmanın geride kalan bir yıl içindeki uygulanma performansının hayal kırıklığı yarattığını kaydederek aleni sabotaj şartları altında muahedeyi uzatmayacaklarını, Türkiye, Ukrayna ve BM Genel Sekreterliği’ni bu bahiste bilgilendirdiklerini duyurmuştu.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’nın lakin kaidelerinden her birinin yerine getirilmesi halinde mutabakata döneceğini belirtmişti.
‘Durov, Batı’nın Telegram’ın kontrolüyle ilgili ‘tavsiyelerini’ dinlemedi’
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Rus sosyal medya platformu Telegram etrafında yaşanan gelişmeler hakkında da değerlendirmelerde bulundu.
Telegram’ın kurucusu Pavel Durov’un çok özgür olduğunun anlaşıldığını kaydeden Lavrov, Durov’un Batı’nın Telegram’ın kontrolüyle ilgili ‘tavsiyelerini’ dinlemediğini belirtti.
Bu tıp durumların yalnızca Durov’un başına gelmediğine dikkat çeken Lavrov, Meta kurucusu Mark Zuckerberg’in ABD Senatosu’na çağrıldığını ve işbirliği yapmayı kabul ettiğini daha önce itiraf ettiğini anımsattı.
Lavrov, Batı’nın hoşlanmadığı diğer esaslı platformların da aynı yazgısı paylaştığının altını çizdi.
Durov’un gözaltı süreci
Rus ve Fransız basınında yer alan haberlere göre Durov, Telegram‘da yasa dışı içeriklere erişim sağlandığı için 24 Ağustos’ta gözaltına alınmıştı. Paris’te havalimanında gözaltına alınan Durov, çok sayıda tartışmaya da yol açmıştı.
Paris Savcısı Laure Beccuau, Telegram’ın kurucusu ve sahibi olan Rus asıllı milyarder Pavel Durov’un 8 Temmuz’da siber suçlar ünitesi tarafından başlatılan çocuk istismarı, uyuşturucu kaçakçılığı ve dolandırıcılık ile ilgili soruşturma kapsamında gözaltına alındığını açıklamıştı.
24 Ağustos’ta gözaltına alınan Durov, çarşamba günü çıkarıldığı mahkemece 5 milyon euro kefalet ve adli denetim kuralı ile serbest bırakılmıştı.
10 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya olduğu 10 farklı kabahatle hakim karşısına çıkacak olan Durov’a yurtdışına çıkma yasağı ve haftada iki defa poliste imza atma mecburiliği getirilmiş durumda.