Hazine’nin 2025 Finansman Programı yayımlandı

Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sitesinden 2024 yılı gelişmeleri ve 2025 yılı öngörülerini içeren “Hazine Finansman Programı” yayımlandı.

Orta Vadeli Program ve Merkezi Yönetim Bütçesi öngörüleri esas alınarak hazırlanan 2025 yılı Hazine Finansman Programı’na göre geçen yıl 65,1 ay olan nakit iç borçlanmanın ortalama vadesi, bu yıl ocak-ekim döneminde 48,6 ay oldu. Yüzde 20,6 olan sabit getirili Türk lirası cinsi iç borçlanma ortalama maliyeti de aynı periyotta yüzde 36 düzeyinde gerçekleşti.

Yatırımcı tabanının genişletilmesi ve borçlanma araçlarının çeşitlendirilmesi gayesiyle ilk defa 2012 yılında gerçekleştirilen kira sertifikası ihraçlarına 2024 yılında da devam edildi. Bu çerçevede söylediği söz edilen periyotta iç piyasada toplam 69,7 milyar lira meblağında Türk lirası cinsi kira sertifikası ihracı yapıldı.

İlk sefer 2017 yılı Ekim ayında ihraç edilen altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihraçları bu yıl da sürdürüldü. Bu çerçevede sermaye piyasalarının güçlendirilmesi gayesiyle bankalara ve yatırım fonlarına yönelik ihraçlar gerçekleştirildi. 2024 yılında toplam 126,4 ton altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası itfasına karşılık, 48,5 tonu altın tahvili ve 83,3 tonu altına dayalı kira sertifikası olmak üzere toplam 131,8 ton altın karşılığı senet ihraç edildi.

Bu yıl ocak-ekim döneminde 2,9 milyar avro fiyatındaki Döviz cinsi iç borç anapara itfasına karşılık iç piyasada 1,2 milyar avro meblağında döviz cinsi iç borçlanma, 1,6 milyar dolar fiyatındaki döviz cinsi iç borç anapara itfasına karşılık da 1,6 milyar dolar fiyatında döviz cinsi iç borçlanma gerçekleşti.

Yaz devrine girmeden yıllık finansman muhtaçlığının yüzde 70’i karşılandı

2024 yılında global ekonomik görünüm, gelişmiş ülke merkez bankalarının para siyaseti kararları ve yaşanan jeopolitik gelişmeler global piyasaları yakından etkilemeye devam etti.

Yıl içinde başta Avrupa Merkez Bankası (AMB) ve ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının para siyasetinde gevşemeye gitmeye başladıkları gözlendi. Ülkelerin artan finansman muhtaçlıkları ve global olarak daha uygun olduğu gözlenen piyasa şartları sonucunda, bilhassa gelişmekte olan ülkeler tarafından uluslararası sermaye piyasalarında sene başından bu yana son yıllara kıyasla yüksek fiyatlarda tahvil ihracı gerçekleştirildi.

Bu yıl şubat ve mart aylarında sırasıyla 3 milyar dolar ve 2 milyar avro fiyatlarında gerçekleştirilen iki tahvil ihracı ile yılın ilk çeyreğinde yıllık finansman fiyatının yarısından fazlası karşılanarak toplamda yaklaşık 5,2 milyar dolar fiyatında finansman sağlandı. Temmuz ayında gerçekleştirilen 1,75 milyar dolar fiyatındaki ihraç ile piyasalar yaz devrine girmeden yıllık finansman muhtaçlığının yüzde 70’i karşılandı.

Ekim ayında Bakanlık tarafından ihraç edilen 3,5 milyar dolar fiyatındaki 2035 vadeli tahvil ihracı ile eş vakitli olarak yükümlülük yönetimi süreci yürütüldü. Bu işlem kapsamında uluslararası piyasalarda işlem görmekte olan 2024 ve 2025 vadeli tahvillerin yaklaşık 1,8 milyar dolar fiyatındaki kısmının, yeni ihraç edilen tahvillerle değişimi sağlandı ve söylediği söz edilen meblağ 2035 yılına ötelendi. Böylece dış borç stokunun vadesi uzatıldı, refinansman riski azaltıldı ve bu sayede itfa profili rahatlatıldı. Gerek değişim sürecine gerekse ihracın değişime tabi olmayan nakit finansman kısmına yabancı yatırımcının ağır ilgisi gözlendi. Yükümlülük yönetimi süreci hariç tutulduğunda, bu tahvil ihracı ile yaklaşık 1,7 milyar dolar fiyatında nakit finansman sağlandı.

Konvansiyonel tahvil ya da sukuk piyasasındaki finansman imkanları değerlendirilebilecek

2024 yılında ülke kredi notundaki artırımlar ve risk primindeki güzelleşmenin tesiriyle, yıl içinde gerçekleştirilen tüm tahvil ihraçlarına ve değişim sürecine iştirakin yüksek olması ve 3 Ekim 2024 tarihli son ihraçta ABD tahvili üzerine ödenen ek risk priminin uzun bir aradan sonra ilk defa 300 baz puanın altına gerilemesi, olumlu gelişmeler olarak öne çıktı. Bu gelişmeler çerçevesinde 2024 yılı içinde uluslararası sermaye piyasalarında gerçekleştirilen tahvil ihraçları, toplam 10,5 milyar dolara ulaştı. Son tahvil ihracının yükümlülük yönetimi kısmı hariç tutulduğunda ise bunun yaklaşık 8,6 milyar dolarlık kısmı nakit finansman olarak elde edildi.

Piyasa şartlarının uygunluğu çerçevesinde yılın geri kalanında potansiyel bir finansman süreci için konvansiyonel tahvil ya da sukuk piyasasındaki finansman imkanları değerlendirilebilecek. Yatırımcı ilişkileri kapsamında ise 2024 yılı ocak-ekim döneminde uluslararası yatırımcılar, finansal kuruluşlar ve kredi derecelendirme kuruluşları ile Türk ekonomisi, yerel ve global sermaye piyasalarındaki gelişmelere ilişkin çok sayıda görüşme gerçekleştirilerek farklı profil ve çeşitlilikteki yatırımcı kitlesine ulaşıldı.

2025’te 2 trilyon 845,5 milyar lira iç borçlanma yapılması planlanıyor

Gelecek yıl 1 trilyon 373,2 milyar lira anapara ve 1 trilyon 868,7 milyar lira faiz olmak üzere toplam 3 trilyon 241,9 milyar lira fiyatında borç servisi gerçekleştirilmesi, borç servisinin 2 trilyon 385 milyar lirasının iç borç, 856,9 milyar lirasının ise dış borç olarak yapılması öngörülüyor.

İç borç servisinin 2 trilyon 229 milyar liralık kısmının piyasaya yapılacak ödemelerden, 156 milyar liralık kısmının ise kamu kurumlarına rekabetçi olmayan teklif yoluyla gerçekleştirilen satışların ödemelerinden oluşması hedefleniyor.

Nakit bazlı faiz dışı istikrar, özelleştirme gelirleri, 2/B satış gelirleri, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundan aktarılacak kaynaklar ile bölümlü ve garantili borç geri dönüşleri ve kasa/banka kullanımı sonucu elde edilecek borçlanma dışı kaynakların toplamının eksi 62,9 milyar lira olması bekleniyor.

2025 yılında uluslararası sermaye piyasalarından tahvil ve kira sertifikası ihraçları yoluyla 11 milyar dolar meblağı karşılığında finansman sağlanması öngörülüyor. Bu öngörüler doğrultusunda 2025 yılında 2 trilyon 845,5 milyar lira iç borçlanma yapılması planlanıyor.

Piyasa şartları çerçevesinde değişim ve geri alım ihaleleri yapılabilecek

Programa göre, Türk lirası cinsinden sabit kuponlu “gösterge tahvil”lerinin ihracına piyasa şartları çerçevesinde düzenli devam edilmesi amaçlanıyor. Türk lirası cinsinden kuponlu/kuponsuz bonolar ve tahviller, farklı vadeli değişken kuponlu tahviller, enflasyona endeksli tahviller, altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikaları itfa takvimine ve piyasa şartlarına bağlı olarak ihraç edilebilecek. Türk cinsi kira sertifikalarının ihraçlarına 2025 yılında da devam edilmesi öngörülüyor. Piyasa iştirakçilerinin ek talepleri de ayrıyeten değerlendirilebilecek.

Aylık olarak nakit girişleri ile çıkışları arasında gözlenebilecek süreksiz uyumsuzluğun giderilmesi gayesiyle kısa vadeli Hazine bonoları ve “Para Piyasası Nakit Süreçleri Aracılığı ile Sağlanacak Finansman Hakkında Yönetmelik”te yer alan finansman araçları kullanılabilecek. Borç servisinin devirler arası istikrarlı dağılımının sağlanması ve ikincil piyasada fiyat aktifliğinin artırılması gayeleriyle piyasa şartları çerçevesinde değişim ve geri alım ihaleleri yapılabilecek, ihalelere ilişkin ayrıntılar ihale gününden en az bir iş günü önce kamuoyuna duyurulacak

Uluslararası sermaye piyasalarından finansman sağlanması gayesiyle çeşitli vadelerde konvansiyonel tahviller, kira sertifikaları, yeşil tahviller, sosyal tahviller ve/veya sürdürülebilir tahviller piyasa şartlarına bağlı olarak ihraç edilebilecek. Piyasa çeşitliliğinin sağlanabilmesi için uluslararası piyasalarda ABD dolarının yanında fırsat olması durumunda diğer döviz cinslerinden ihraçlar da yapılabilecek. Yatırımcı bağlantılarının geliştirilmesi ile uluslararası sermaye piyasalarında ülkeye yönelik yatırımcı algısının güçlendirilmesi maksadıyla uluslararası yatırım bankaları, kredi derecelendirme kuruluşları ve uluslararası yatırımcılar ile gerçekleştirilen görüşmelere devam edilecek.