Dünya Bankası’ndan Türkiye’ye ek 18 milyar dolarlık finansman 

Türkiye Sınai Kalkınma Bankasının (TSKB) birincisini düzenlediği TSKB Kalkınma Günü’nde konuşan Lopez, büyüme açısından Türkiye’nin son 20 yılına bakıldığında çok önemli adımlar atıldığını söyledi.

Türkiye’nin bu periyotta yüzde 5,4 ortalama bir büyüme sağlandığına dikkati çeken Lopez, halihazırda sunulan tüm fonlara (mevcut 17 milyar dolar) ek olarak Türkiye’ye 18 milyar dolarlık bir finansman geleceğini kaydetti.

“Üç ana başlıktan bahsedebiliriz. Bunların birincisi büyümedir ve büyüme olmadan kalkınma olmaz. Öncelikle büyümeyi sağlamamız gerekiyor.” diyen Lopez şöyle devam etti:

“İkinci başlık, işin sosyal boyutu, kapsayıcılık. Büyümenin yalnızca belli bir kesim için değil, toplumdaki tüm kısımlar için geçerli olmasını sağlamalıyız. Üçüncüsü de sürdürülebilirlik; yeşil büyüme dediğimiz kavramı besleyecek olan sürdürülebilirlik boyutu. Türkiye’de 26 yıllık süre zarfında kişi başına düşen milli gelir 4 katına çıktı. Yani gerçek olarak 4 katına çıktığını söyleyebiliriz 20-30 yıl içerisinde. Bu muvaffakiyetin kesinlikle takdir edilmesi gerekli. Son 20-25 yıldaki muvaffakiyetin önümüzdeki 20 yılda da devam etmesini sağlamamız gerekiyor. Bunun üzerine koyulması gerekiyor. Yüksek enflasyon ortamında yatırımların daha verimli, üretken kesimlere akması çok kolay değildir. En iyi kesimin ne olduğunu kestirmek çok mümkün olmayabilir çoğu zaman .”

“Yatırımlar ekonomiyi verimli hale getirmeli”

Lopez, yatırımların kendini koruyabilecek bölümlere kaydığını ifade ederek, ekonomi içerisinde büyümeyi sağlamak için yatırımların ekonomiyi verimli ve tesirli hale getirecek dallara akması gerektiğini hatırlattı. Kısa vadede bununla ilgili ezalar olabildiğini belirten Lopez, “Bir, iki yıldan bahsetmiyorum ama önümüzdeki periyoda baktığımızda belli bir süre sonra enflasyonun tesiri azalacak. Bununla ilgili olarak da sabırlı olmak gerekiyor.” dedi.

Büyüme bağlamında biraz daha uzun vadeli bir ufukta kıymetlendirilmesi gereken bir konunun ise üretkenlik ve verimlilik olduğunun altını çizen Lopez, “Küresel piyasalarda rekabetçi olabilmek için aynı girdiler, aynı iş gücü, aynı sermaye ögeleriyle daha fazla ve daha düşük maliyetle üretim yapabilmeniz gerekir” dedi.

Lopez, Türkiye’de verimlilik faktörüne bakıldığında son 10 yılda bunun bir miktar azaldığını vurgulayarak, enerji geçiş stratejisinin çok önemli olduğuna dile getirdi.

Kısa süre öncesine kadar pek çok ülkede büyümeden bahsedildiğini anlatan Lopez, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bir taraftan iklim değişikliğiyle ilgili konulara vurgu yapılıyordu. Süreci birlikte yürütmek mümkün. Büyüme için çalışmalar yürütürken enerji geçişiyle ilgili çalışmaları da yürütmek ve başarılı olmak mümkün. İspanya son yıllarda yenilenebilen güce, bilhassa güneş ve rüzgar gücüne, büyük ağırlık verdi. Şu anda İspanya’da elektrik fiyatı Avrupa’nın kuzeyindeki birçok ülkeden yüzde 40 daha ucuz. Yani sabahleyin 3 st kadar bir mühletle düşük bir pik var. Neredeyse sıfır. Zira bir arz fazlası var. Pik stleri farklı. “Elektrik fiyatlarının düşmesi tüketiciler için iyidir’ diye açıklanabilecek bir şey değil. Sonuçta bu sebepten yatırımlarını şekillendiren firmalar var. Enerji açısından baktığımızda Türkiye, lider ülkelerden biri. Elektrik üretim kapasitesinin bugün Türkiye’de yaklaşık 105 bin megavat olduğunu söyleyebiliriz.”

“Dünya Bankası tarafından dünyadaki ilk yeşil fonlardan birini Türkiye’de devreye aldık.” diyen Lopez şunları kaydetti:

“Üretim mühendisliği alanında değişiklikler yapacak olan firmalara aktarılacak bu fonlar. Burada tabii ki kalkınma bankaları güneş panellerinin daha fazla kullanılmasına destek verecek. Yalnızca güneş gücü santralleri oluşturulmasından bahsetmiyorum. Aynı vakitte çatı güneş gücü santrallerinin oluşturulmasından da bahsediyorum. Biz ülkelerin dengeli hareket etmesini bekliyoruz. Burada ahenk önemli. Ülkeler arasında kutuplaşmaları değil ahengi teşvik etmek istiyoruz, zorluklara ahenk sağlama yetilerinin artırılmasını istiyoruz. Türkiye’de bir güçlenme söylediği söz edilen ahenk açısından ve bu bağlamda enflasyonla alakalı Türkiye’de birtakım zorluklar yaşandı. Son yıllarda ise Türkiye kişi başına düşen milli geliri artırdı.”

Lopez, ülkelerin zenginleştikçe tarım dalının iktisattaki tartısının düştüğünü, hizmet ve sanayi kesiminin hissesinin da arttığını belirtti.

Son 10 yılda Türkiye’deki istihdamın yüzde 10 civarında artarken tarım sektöründe yüzde 9 civarında azaldığını kaydeden Lopez, “Endüstri, sanayi ve hizmet sektöründe iş gücü niteliği artarken, istihdam artarken tarım sektöründe bunların azaldığını görüyoruz” diye konuştu.