Dışişleri Bakanı Fidan: Problem, İsrail’in kendi sınırlarını kabul etmemesi

Dışişleri Bakanı Fidan, NTV canlı yayınında dış siyasete ve gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye’nin dış siyaset mevzuları açısından son derece büyük bir gündeme sahip olduğunu aktaran Fidan, büyük, biraz karmaşık, kompleks ve aynı anda çok fazla etkileşimin olduğu bir dış siyaset ortamında bunu belli maksatlara, sistemlere ve evrelere bağlamak gerektiğini ifade etti.

Fidan, bölgede barışın ve güvenliğin esas olmasının ehemmiyet arz ettiğini, çalışmalarını yoğunlaştıracakları çok önemli mevzulardan birinin bu olduğunu vurguladı. İkincisinin de bölgede ekonomik ve refah gelişiminin öncelikli olması olduğuna işaret eden Fidan, ayrıyeten yeni yapılacak ittifaklarla bölgede kurumsallaşmış bir yapıya gidilmesinin kıymet arz ettiğini söyledi.

Bütün bunları yaparken uğraşılan bütün bahisleri, bu amaçları düşünerek hayata geçirdiklerini kaydeden Fidan, “Bunda da çok önemli aralar aldığımızı düşünüyorum. Sistemli bir şekilde başta yakın coğrafyamızdan başlamak olmak üzere, uzak coğrafyalar da dahil, Türkiye’nin bir numaralı pozisyonu çoğu zaman için kendisinin de dahil olduğu, olmadığı olsun bir çatışmanın bastırılmasıydı” dedi.

Fidan, Ukrayna’da Rusya’nın ve Batı’nın birer pozisyonu olduğuna işaret ederek, bütün dünyanın ikiye bölündüğünü ve Türkiye’nin üçüncü bir ses olarak çıktığını söyledi. Türkiye’nin iki tarafın da durumunda yanlışlıklar olduğunu, işgalin kabul edilemeyeceğini, tüketici ve yok edici bir savaşın da olmayacağını söylediğini aktaran Fidan, “Buna üçüncü bir yol bulunmalı ve bu yolun gayesi de birbirinizi yok etmek değil, mümkün olan barışa ne kadar zor olursa olsun gidilmesi” ifadesini kullandı.

‘Türkiye bölgede ekonomi ve siyasette dev bir ülke’

Bakan Fidan, Türkiye’nin Gazze, Suriye, Kuzey Afrika ve Sahel benzeri bahislerdeki bütün yaklaşımının savaş olmaması olduğuna işaret ederek, “Neden? Savaş olduğu zaman o bölgede gelişme olmuyor, kalkınma olmuyor, ticaret olmuyor, eğitim, öğretim olmuyor, halka temel hizmetler götürülemiyor. Bizim de yakın coğrafyamız burası. Kuzeyimiz, güneyimiz, doğumuz, batımız her taraf bir çatışma bölgesi ve istikrarsızlık alanı. Türkiye bölgesinde ekonomik olarak, siyasi olarak dev olan bir ülke ve bizim de bu bölgeye istikrar getirme benzeri bir borcumuz var” diye konuştu.

Bu istikrarı getirirken de biraz metodik ilerlenmesi gerektiğine değinen Fidan, o nedenle güvenliği barışın en çok önemli etabı olarak gördüklerini dile getirdi.

Fidan, ülkelerle münasebetlerin daha büyük çerçevelere bağlanması, mutabakatların hayata geçirilmesi, mümkünse uygun platformlar kurulması, uygun komitelerin daima çalıştırılması ve sonuçların elde edilmesi gerektiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretinde yaklaşık 27 anlaşma imzalandığını anımsatan Fidan, bunun söz ettiği yaklaşımı yansıttığını, stratejik çerçeve muahedesi imzalayarak orada komite kurduklarını anlattı. Fidan, ‘bu komitenin mümkün olan bütün sıkıntıları ele alıp ilgili uzmanları da etrafına getirdiklerini aktararak, bunun su, enerji, istihbarat, terörle mücadele ve savunma sanayi mevzularını kapsadığını’ ifade etti.

Bugüne dek çatışmalar üzerinden Irak alanını tanımladıklarını kaydeden Fidan, “Ekonomik kalkınma diyoruz, kalkınma yolu diyoruz, ticaret işbirliği diyoruz. Daha pozitif gündemle gidelim. Çok şükür bizim terörle çabamızı, gerek silahlı kuvvetlerimiz, gerek istihbarat örgütümüz, emniyet teşkilatımız süper bir kahramanlıkla sürdürüyorlar. Ama diğer taraftan bizim bölgede bunu tamamlayıcı öge olarak ekonomik kalkınmayı, refahı getirmemiz gerekiyor. Bizim bölgemiz artık savaşlarla, çatışmalarla, iç karışıklarla anılan, vekil ögelerin hegemon güçler tarafından kullanıldığı bir bölge olmaktan çıkmalı. Biz bölgemize yaklaşırken büyük ülke olma vazifesini bu şekilde taşıyoruz” diye konuştu.

Hakan Fidan, Türkiye’nin bölgedeki çatışma, kalkınma ve sosyal sıkıntılardan elde ettiği tecrübeyi global sistemde de yansıtma imkanı bulduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:

Dışişleri Bakanlığı’ndaki düzenlemeler

Fidan, Dışişleri Bakanlığı’ndaki düzenlemelere ilişkin, hariciye, askeriye, mülkiye ve istihbarat benzeri uzun tarihe sahip kurumlarda geleneğin bir kuşaktan başkasına aktarıldığını ifade ederek, “Ama kapalı kaldığı zaman da belli gelişmeleri yakalamaktan uzak durabiliyor. Burada geleneğin devamıyla değişimin mümkün olması arasında bir altın orantıyı bulup hem gelenekten gelen iyi olanları devam ettirmek hem de değişimi mecburî olan olaylarda değişim yapmak gerekiyor. Bunu yapmayan tertipler, devletler, hatta özel şirketler, eğitim kurumlarının hayatta kalması mümkün değil. Rekabet edebilmesi mümkün değil” değerlendirmesinde bulundu.

Latin Amerika, Afrika ve Asya-Pasifik benzeri büyük açılımların kendi bakanlığı döneminden önce başlatılmış adımlar olduğuna değinen Fidan, bunların politik olarak başlatıldığını ve uygulamada başarılı olabilmek için belli yapısal değişikliklere gidilmesi gerektiğini dile getirdi.

Bakan Fidan, hükümet ve üst seviye yöneticiler bir krizle meşgulken dünyanın durmadığına ve hayatın devam ettiğine işaret ederek, “Latin Amerika’da devam ediyor, Afrika’da devam ediyor, Asya Pasifik’te devam ediyor. Türkiye’nin çıkarları, menftleri hep orada var. Şu Anda o denli bir sistem kuralım ki biz bir krizle uğraşırken devlet olarak, diğer yerdeki hem tehditlerle uğraşımız hem de fırsatlardan istifademiz de mümkün olsun” dedi.

Dışişleri Bakanlığı’nın sistem içerisinde dış siyaset uyumu yapmakla görevli bir kuruluş olduğuna ve bunun kanunla verildiğine değinen Fidan, yeni yapılandırma kapsamında bilhassa belli coğrafyalara makrodan çok artık daha mikro baktıklarını söyledi.

Fidan, bu kapsamda Latin Amerika’yı başka bir genel müdürlük yaparak Kuzey Amerika’yla ayırdıklarını, Afrika’daki genel müdürlük sayısını da 3’e çıkardıklarını ve İran ile Irak’ı farklı bir genel müdürlük yaptıklarını anlattı.

Türk devletleriyle ilgili bir genel müdürlük kurduklarını aktaran Fidan, o bölgenin de odaklanılması ve kurumsallaştırılması gereken bir alan olduğunu vurguladı.

Fidan, şimdi uluslararası sistemde en büyük sorunun insan hareketleri olduğunu kaydederek, konsolosluk ve yurt dışında yaşayan Türklerle ilgili mevzularda onlara daha iyi hizmet götürmek için farklı bir genel müdürlük yaptıklarını dile getirdi.

Türkiye-ABD ilişkileri

ABD’nin Gazze konusunda kayıtsız koşulsuz İsrail’i, Türkiye’nin de kayıtsız koşulsuz Filistin’i desteklediğini belirten Fidan, bunun başlangıç olarak ABD ile Türkiye arasındaki ayrım noktası olduğunu söyledi:

Fidan, bir devletin diğer devletlerle alakasında arbede ettiği ve işbirliği yaptığı mevzuları ayrıştırabilmesinin ehemmiyetine işaret ederek, şunları söyledi:

Gelinen noktada ABD ile Türkiye’nin ateşkesin sağlanması konusunda uzlaşı sağladığını ve o bahiste bir çalışma olduğunu anlatan Fidan, bugün ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile de bu mevzuda görüştüğünü, insani yardımların ulaştırılması ve yetersiz olduğu konusunda da hemfikir olduklarını dile getirdi.

Dışişleri Bakanı Fidan, o nedenle ABD ile şimdi birlikte çalıştıklarını, aynı şekilde iki devletli tahlilin olmadığı durumda bu sorunun daima kendini tekrarlayacak bir patoloji olduğu konusunda da hemfikir olduklarını söyledi. Bu hemfikir olmalarının aynı metotları ve teknikleri kullanacakları ve onda anlaştıkları manasına gelmediğini aktaran Fidan, “Bazılarında siyaseten hemfikir oluyorlar. En büyük sorun, buraya kadar gelmek önemli bir aralık gerektiriyordu. Daha önce bunlar bu şekilde bir araya gelinebilmiş mevzular değildi. Buraya geldik. Ama şu anda şu soruyla Amerika’yı bire bir bırakıyoruz: Tamam biz seninle aynı fikirdeyiz de bunu mümkün kılmak için İsrail’e ne cinsten bir baskı kuracaksın? Bu türlü bir sorun alanı var” tabirlerini kullandı. Hakan Fidan, bu sorunu da son 2-3 aydır tartıştıklarını ifade ederek, gelinen noktada İsrail’in artık bütün kırmızı çizgileri geçtiğini vurguladı.

ABD’nin ufak birtakım adımlar attığını ve belli periyotlarda Refah’a “operasyon” olursa silah satışını durduracaklarını söylediklerini kaydeden Fidan, “Amerika’daki siyasal sistemin, siyasal anlayışın, denklemin, güç dağılımının ve siyasal zihniyetin İsrail’in bu katliamların önüne geçmesini mümkün kılacak bir pratik üreteceğini düşünmüyorum. Bilhassa dış siyasete bakan bazı yöneticiler nezdinde niyet olabilir. Zira bizlerle temasa geçtikçe görüyorlar ki inşa ettikleri ne kadar erdem varsa, imaj varsa hepsi teker teker kağıttan kale benzeri yıkılıyor, gidiyor. Yani hiçbir norm yok, hiçbir anlayış yok. Bundan sonra dünyaya yumuşak güçle götürebileceğiniz bir şey kalmıyor” diye konuştu.

Fidan, yumuşak güç olmadığı zaman daima başta savaş olmak üzere, daha fazla maliyetli, daha fazla emek ve fedakarlık gerektiren şeylerle uğraşmak zorunda kalındığını vurgulayarak, “Onun için bence Amerika’nın bürokrasisi ve hariciyesi bu husustaki yer kaybını görüyor. Ama siyasal düzen o şekilde kurulduğu için, bir de iç siyasetin konusu bu. Bu iç siyasetin dış siyaset yansıması. Bu türlü bir denklemleri de var. Şu anda seçime gidiliyor. Seçime gidilirken de görüyorsunuz, Amerikan üniversitelerinde muazzam bir protesto aktivitesi var. Bu da siyasilere belli mesajları gönderiyor” açıklamasını yaptı.

ABD’nin geleneğinden kopup, tarihinde ilk sefer İsrail’in istemediği bir şekilde Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu oturumunda insani yardımlar ve ateşkes konusunda çekimser oy kullandığını hatırlatan Fidan, bunun çok önemli olduğunu ve şu anda BM Genel Konseyi’nin Filistin’in devlet olarak tanınması konusunda 143 oyla tekrar bir karar geçirdiğini anımsattı.

Fidan, bu kararın BMGK’ye gideceğini ve muhtemelen ABD’nin veto edeceğini ve kendi durumunu göstereceğini kaydederek, “Ama (ABD) şunu görüyor, dünya o kadar çok bu sıkıntıda farkındalık geliştirmiş ki, o kadar çok şuurlu ki, Amerika’nın bu sıkıntıyı eskisi kadar kolay bir maliyetle unutturması, yatıştırması mümkün değil. Her geçen gün Amerika’ya ve Batı’ya çıkan İsrail maliyeti giderek daha fazla artıyor” sözlerini kullandı.

Bugün Kanadalı mevkidaşı Melanie Joly ile görüşmesine değinen Fidan, Filistin-İsrail konusunda iki devletli tahlilin nasıl sağlanabileceğini konuştuklarını ve kendisinin şu soruyu sorduğunu söyledi:

Fidan, Filistin tarafının bütün birleşenleriyle 1967 sonlarını kabul ettiğini, bunun içerisinde Doğu Kudüs’ün başkent olduğu bir devlet istediklerini aktararak, İsrail’in ısrarlı şekilde BM’nin çeşitli kararlarla verdiği bu sonları kabul etmediğini vurguladı.

Uluslararası sistemin çöktüğü noktanın burası olduğunu kaydeden Fidan, “Sistemin tekrar başa gidip benim verdiğimi kabul eden cezalandırılıyor ve ben buna göz yumuyorum. Benim vermediğimi kabul etmeyen açgözlü, saldırgan olanı da ben hiçbir şey yapmayarak mükafatlandırıyorum. Denklemi buradan kurup da buradan gitmemiz gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Güney Afrika’nın İsrail konusunda Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) başvurusu

Filistin’de devam eden sorunun özü itibarıyla güce dayalı bir sorun olduğunu ifade ederek, Türkiye ve diğer ülkelerin güç dışında diplomatik olarak kullanabilecekleri hukuksal araçlar olduğunu söyledi.

Fidan, bu araçların hayata geçirilmesi gerektiğini kaydederek, bunlardan sonuç elde edilip edilmemesinin yanı sıra diğer platformlarda işe yarayabilecek çok fazla farklı yan tesirinin olabileceğini dile getirdi.

Güney Afrika’nın İsrail konusunda Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) müracaat yapabilecek en kusursuz ülke olduğuna dikkati çeken Fidan, “Çünkü Güney Afrika bir ırkçı, apartheid rejiminden çıkmış, zulüm ne demek onu yaşamış, beyaz adamın zulmünün, onun kamburunu atmış. Bu noktada fazileti ve tarafsızlığı temsil eden, biz Filistin sorununda, Kudüs sıkıntısında taraf bir ülkeyiz. Onun (Güney Afrika’nın) başvurusu son derece temiz bir vicdanı yansıtan, insanlığın vicdanına ayna olduğu bir yer. Yani onun müracaatıyla bu davanın referans olarak alınması, aslında Filistin davası için büyük bir şanstır” dedi.

Fidan, mevzunun hukuksal ve siyasi boyutu olduğuna işaret ederek, bu sıkıntının iç siyaset ve menftlerin üstünde yer aldığını ve atılacak adımın hangi ölçüde ne zaman işe yarayacağının onlar için çok önemli olduğunu vurguladı.

Başta uluslararası ortaklarla hareket etmek istediklerini kaydeden Fidan, kimi uluslararası örgütlerde birlikte yapılması karar verilen teşebbüslerle momentum deviniminin başladığını dile getirdi.

Fidan, atılan adımların zamanlamasında da askeri, istihbarat ve ekonomi benzeri tüm boyutları ele aldıklarını ifade ederek, büyük zaman dilimine yayılacak şekilde hareket ettiklerini söyledi.

Eldeki araçlar ve seçenekler çabucak kullanılsaydı oyundan düşeceklerini ve bu nedenle vakte yaydıklarını ve diğerleriyle nasıl hareket edebileceklerini düşündüklerini kaydeden Fidan, “Bu mesele o kadar el yakan bir mesele ki birçok ülke İsrail konusunda yaptıklarından ne kadar nefret ederse etsin, adım atmaktan çekiniyor. Zira Amerika’nın ve Batı’nın ürettiği algıdan ve kendi kendine uyguladıkları oto sınırlamadan ötürü ülkelerin, bu türlü bir şey var. Bundan Ötürü bir yerde öncülüğe gereksinimler oluyor” diye konuştu.

Fidan, UAD’deki davaya müdahil olma kararını açıklamadan önce üzerinde çalıştıklarını ve zamanlamasını konuştuklarını aktararak, öncesinde İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Birliği’nin oluşturduğu Temas Grubu ile Batılı ülkeler arasında Riyad’da toplantılar düzenlendiğini anımsattı.

Toplantılardaki müşahedeleri sonucunda bu mevzuda olumlu düşündüklerini lakin çekimser kaldıklarını anladığını kaydeden Fidan, öncülük olduğu zaman geriden başkalarının de geleceğini düşündüklerini söyledi.

Fidan, Türkiye’nin başvurmasının nasıl tesir edeceğinin çok önemli olduğuna dikkati çekerek, müractlarından çabucak sonra Libya ve birkaç gün sonra da bu mevzuda aslında en fazla riski taşıyan Mısır’ın açıklama yaptığını anımsattı.

‘Türkiye iki devletli tahlili öne çıkardı’

Diğer ülkelerin de bu yönde adım attığına işaret eden Fidan, “Türkiye’nin eforlarının sonucunda, biz iki devletli tahlili çok fazla öne çıkardığımız için en baştan itibaren, artık bu sorunun tahlilinin bir standart kalıbı haline geldi” dedi.

Geçmişte temel önceliğin çoğu zaman ateşkes olduğunu fakat bu defa ateşkesin tek başına sorun olmadığını ve iki devletli tahlil olmadığı zaman çoğu zaman başa dönüleceğinin anlaşıldığını kaydeden Fidan, “Batı’nın bütün gücüyle inşa ettiği ve son 70-80 yılını verdiği bir sıkıntıyı biz aslında İslam dünyası olarak bir kısmı daha yeni yeni devletleşme sürecini tamamlamış İslam İşbirliği Teşkilatı ülkeleri, Latin Amerika ülkeleri benzeri ülkeler dünyaya yeni yeni kafasını kaldırıyor. Türkiye, çok kadim bir ülke. Türk strateji kültürü yüzyıllardır meydanda olan bir kültür. Ama etrafınızdaki müttefikleriniz sahiden bu mevzuda biraz daha yeni yeni baş veren ülkeler. Bundan Ötürü burada bir öncülük yapmamız, bir koordinasyon halinde olmamız gerekiyor. Bunu da büyük bir hassasiyetle ve farkındalıkla yürütmeye çalışıyoruz” diye konuştu.

‘Tekrar çok kutuplu bir savaş ve rekabet durumuna dönmek üzereyiz’

Fidan, UAD’deki davanın muhtemel sonuçlarına ilişkin, şu değerlendirmede bulundu:

Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes görüşmeleri

Kahire’de Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes görüşmelerine ilişkin Fidan, tarafların en başta uzlaşmama alanlarının çok daha geniş olduğunu ifade ederek, Katar ve Mısır’ın çok ağır çalıştığını ve Amerikalıların da bu hususta efor gösterdiğini dile getirdi.

Fidan, Türkiye’nin de geriden gerekli eforları gösterdiğini kaydederek, “(Türkiye) Hamas’la daima bir iletişim halinde. Katar’ı dinliyoruz, Mısır’ı dinliyoruz, Amerikalıları dinliyoruz, bilgileri alıyoruz, kendimiz alandan gelen mevzulara bakıyoruz, kıymetlendiriyoruz. Ateşkesi, barışı, mümkün kılacak gerçekçi senaryolar nelerdir, onları hep büyük bir profesyonellikle takip ediyoruz” dedi.

İlk başta tarafların arasındaki ayrımın büyük olduğuna işaret eden Fidan, “İsrail’in burada takıldığı büyük alan, kalıcı bir barış konusunda bir thhütte bulunmama isteği. Hamas’ın da istediği, ben rehineleri vermeyi kabul edeceğim, diğer mevzularda da tamam diyorum ama karşısında da bir ateşkes beklentim var. Burada bir thhüt bekliyorum. Bunun olmadığı bir yerde ben buna niçin gireyim?” tabirlerini kullandı.

Fidan, gelinen noktada buna süreksiz bir formül bulunduğunu ve Hamas’ın da kabul ettiğini lakin son anda İsrail’in bunu kabul etmekten vazgeçtiğini anımsatarak, şu değerlendirmede bulundu:

Fidan, bugün ABD’li mevkidaşı Antony Blinken, arabuluculuk yapan Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Hamas Hareketi Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye ile telefonda görüştüğünü anlatarak, ateşkes konusunda ne basamakta olunduğunun görülmesi gerektiğini ifade etti.

Ateşkese ilişkin Fidan, şu değerlendirmede bulundu:

‘Bizim hiçbir ülkenin toprağında gözümüz yok’

Bakan Fidan, Türkiye-Irak bağlantılarının olağanüstü çok önemli olduğunu ifade ederek, “Biliyorsunuz Irak son 20 yıldır çok sancılı bir süreç geçirdi. İşgal, iç savaş, terörle mücadele, siyasal istikrarsızlık birçok mevzuyu aslında beraberinde getirdi. Bu süre zarfında bizim bir numaralı milli güvenlik sorunumuz olan ülkemize kasteden terör örgütünün de işine gelen bir atmosfer oluştu orada ve buradan istifade etti terör örgütü” sözlerini kullandı.

En büyük sorunun Irak’ta bu hususta karşılıklı bir muhataplık münasebeti içerisinde mevzuyu çözmeye yönelik bir partnerin olmayışı olduğunu vurgulayan Fidan, “Dolayısıyla işbirliği konusundaki bu eksikliği biz kendimiz kendi göbeğimizi keserek hep götürdük. Operasyonlar süreklilik arz etmeye başladı. Bilhassa bizim 2016’dan sonra geliştirdiğimiz konseptle, yani savaşı başladığı yere götürme sıkıntısı, hudutlarımızın ötesine taşıdık. Bizim hiçbir ülkenin toprağında gözümüz yok. Hiçbir ülkeye biz kendi kendimize saldırmıyoruz. Hiçbir ülkeye de yönelik kendi içimizde terör örgütü, silahlı bir grup beslemiyoruz. Biz kendi ülkemize, kendi toprağımıza çok şükür yüzde yüz sahibiz. Egemenliğimizi sonuna kadar uyguluyoruz” diye konuştu.

Fidan, terör örgütü PKK’nın Türkiye sonları içinde hiçbir yeri denetim edemediğine, lakin Irak’ta, Suriye’de birçok yeri işgal ettiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:

Irak’ın petrol ve para benzeri çeşitli kaynakları olmasına karşın temel enerji sorunu, su sorunu, sağlık sorunu ve altyapı problemlerini çözememesini Sudani’nin de fark ettiğini vurgulayan Fidan, şu sözleri kullandı:

Türkiye ile Irak arasında Kalkınma Yolu Projesi

Fidan, Türkiye ile Irak arasında Kalkınma Yolu Projesi’ne de değinerek, söylediği söz edilen projeye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çok değer verdiğini belirtti.

Proje aracılığıyla Irak’ın pozitif gündemle anılmasını istediğini vurgulayan Fidan, “Burada şimdi ilk başta bizim Erbil idaresiyle geliştirdiğimiz terörle mücadele anlayışını şimdi Bağdat’la da geliştiriyoruz. Onlar biliyorsunuz Milli Güvenlik Kurulu kararıyla PKK’yı yasaklı örgüt ilan ettiler. Bu olağanüstü çok önemli bir adım. Bizim için çok önemli olan örgüte yönelik hangi adımı atıyor, istihbarat paylaşıyor mu, operasyon yapıyor mu, örgütü birtakım imkanları sahip olmaktan menediyor mu bizim için çok önemli olan o” dedi.

‘Almanya’nın PKK’yı terör örgütü olarak ifade ettiğini ve kendi istihbarat servisine göre, ülkede 14 bin üye ve sempatizanın fliyet gösterdiğini’ belirten Fidan, çok önemli olanın örgüte destek verilmemesi ve mücadeleye geçilmesi olduğunu vurguladı.

Fidan, Irak’ın kendi içinde Bağdat, Erbil, Süleymaniye şeklinde ayrıldığına dikkati çekerek şunları söyledi:

Irak’la şu ana kadar geliştirilen anlayış birliğinin iyi olduğunu belirten Fidan, “Bağdat da bundan şad. Biz, dediğim benzeri oradaki hükümetin kalkınmaya ilişkin, halkına hizmet götürmeye ilişkin bütün siyasetlerinin gerisindeyiz. Onun için Cumhurbaşkanımız da söyledi yani iki ülke de imzalasa bu muahedeyi biz anlaşacağız. Ama dört ülke şimdi imzaladı. Büyük bir katılım oldu. İnşallah Kalkınma Yolu Projesi önemli bir muvaffakiyet olacak bizim için” dedi.

Fidan, Irak-Suriye hududunun güvenliğine ilişkin bahsin 4-4 buçuk yıl önce gündeme getirildiğini ifade ederek, “Çok ağır istihbari takiple verisini tuttuğumuz ve ikazlarını yaptığımız bir mevzuydu. Biliyorsunuz şimdi problemli sınırlı alanın bir kısmı Kürt bölgesinde kalıyor, bir kısmı federal hükümetin bölgesinde kalıyor. Güneyden belli bir noktaya kadar Amerikalıların olduğu periyotta DEAŞ’ın hakim olduğu yerlerden, yani şu anda o kadar büyük seçicilik var ki, Amerikalılar varken DEAŞ’ın gidip geldiği yerleri hududu güçlendirmişler. Daha sonra PKK’nın kullandığı bölgeler boş kalmış. Biz bunu daima gözetleme fliyetleriyle görünce, şu anda o dönemki Iraklı arkadaşlara da söyledik, burada artık güçlendirmeye gidilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Sınırın güçlendirilmeye başlandığını vurgulayan Fidan, bölgede atılması gereken en çok önemli adımın Sincar bölgesinin tamamen PKK’dan temizlenmesi olduğuna dikkati çekti.

Fidan, Türkiye tarafının bölgede istihbari ve gözetleme fliyetlerine sürdüğünü ve görülen açıların Irak tarafına bildirildiğini ifade ederek, “Tabii bize denk gelirse biz de operasyonel şeylere, kinetik uygulamalara giriyoruz” dedi.

Süleymaniye tarafıyla açık konuşulduğunun altını çizen Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü:

Fidan, Türkiye’nin görüşmelerinde net olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi:

‘Yapay zeka insan hayatını kolaylaştırırken aynı vakitte zihnini değiştirmesiyle tehlike de arz ediyor’

Fidan, yapay zeka konusunu keyifle takip ettiğini ifade ederek, yapay zekanın yalnızca diplomasi alanında değil hayatın her alanında önemli tesirlere sahip olduğunun ifade etti.

İlgili platformlarda yapay zekanın bir oyun değiştirici olduğunun ve Türkiye’nin bu bahiste geri kalmasının tarihi bir fırsatı kaçırma olacağının gündeme getirildiğini vurgulayan Fidan, birçok meslek grubunun yapay zeka nedeniyle işini kaybetmesinin gündemde olduğunu belirtti.

Fidan, yapay zeka gelişmelerinin halka açık olmayan bir tarafının da olduğunu söyleyerek, “Birkaç adedini görme imkanım oldu. Şu Anda orada artık muhasebe süreçleri, mimari, dizayn ve tasarım süreçleri, statik hesapları, mühendislik hesapları, aerodinamikle ilgili denklemler birçok husus aslında resen çözülüyor yapay zeka hususuyla. Burada dediğim benzeri bunlar ticarileştiği zaman gerek parayla gerek hizmet yoluyla toplumsal hayata girdikleri zaman, çeşitli iş disiplinlerinde artık insanın yerine makinenin, yapay zekanın geldiğini ya da öteki bir boyuta hizmetin evrileceğini öngörmek gerekiyor” dedi.

Yapay zeka çalışmaları konusunda hazırlık yapılması gerektiğini ve bu mevzuda Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’la görüştüğünü belirten Fidan, “Yoğun bir çalışma için de olmamız gerekiyor, bilhassa yapay zeka ve kuantum teknolojileri konusunda. Bunun ikisinin birleştiği yerde tarih artık geri döndürülemez bir şekilde değişiyor” diye konuştu.

Fidan, yapay zekanın insan hayatını kolaylaştırırken aynı vakitte düşünsel yazılımını ve zihnini değiştirmesiyle tehlike de arz ettiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

Yapay zekanın bilhassa istihbarat alanında tahlil konusunda oyun değiştirici olacağını vurgulayan Fidan, yapay zeka kullanımıyla, yüzlerce insanın çok uzun bir sürede yapacağı işi tek başına çok kısa sürede yapabiliyor olmasına dikkati çekti.

Fidan, yapay zekanın sanatsal hususlarda uydurma uygulamalara da neden olabileceğine dikkati çekerek, şöyle konuştu: