Bu yılın yüksek teknoloji yatırım müjdelerinin duyurulacağı bir yıl olacağını belirten Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, “İnşallah önümüzdeki ay bunun ilk fazı olan 2 milyar doların üzerinde bir yatırım paketini duyuracağız. Türkiye’nin yüksek teknoloji üretim ve ihracat kapasitesini 2025’te büyük bir ivmeyle artıracağız” dedi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, bu yıl Türkiye’yi, biyoteknolojiden sanayi robotlarına kadar birçok çok önemli yatırımla süratle buluşturacaklarını ifade ederek, “Milletimize peşi sıra yüksek teknoloji yatırım muştularını duyurduğumuz bir yıl olacak” dedi.
Türkiye’nin sanayi ve teknoloji seyahati açısından 2024’ün başarılarla geçtiğini ifade eden Kacır, beşerli uzay bilim misyonlarından TÜRKSAT 6A’ya kadar Milli Teknoloji Atılımı bakımından iftihar kaynağı çok sayıda projenin dünya sahnesiyle buluştuğunu söyledi.
Kacır, bunların Türkiye’nin kabiliyetlerinin geldiği düzeyin de göstergesi olduğuna dikkati çekerek, “Türkiye artık kabuğunu kırmış, en argümanlı yüksek teknoloji projelerini kendi imkanlarıyla gerçekleştirme imkanı ve kabiliyeti elde etmiş bir ülke” diye konuştu.
Bu yıl yüksek teknoloji alanında hızlanacaklarını vurgulayan Kacır, yeni üretim yatırımlarıyla yeni teknoloji teşebbüslerinin eş vakitli yükseleceğini bildirdi.
Kacır, Türkiye’nin son 22 yılda OECD ülkeleri arasında sanayi üretimini en fazla artıran ülke olduğunu aktararak, şu değerlendirmede bulundu:
“7 milyar dolara yakın yatırımı Türkiye’ye kazandırma basamağına geldik. İnşallah önümüzdeki ay bunun ilk fazı olan 2 milyar doların üzerinde bir yatırım paketini duyuracağız. Türkiye’nin yüksek teknoloji üretim ve ihracat kapasitesini 2025’te büyük bir ivmeyle artıracağız. Biz gerçek bir üretim üssüyüz. Gayemiz bu üretim kabiliyetlerini daha yüksek katma değerli eserlerle, yüksek teknoloji alanlarında gerçekleştireceğimiz yatırımlarla bir üst seviyeye çıkarabilmek. İnşallah 2025, elektrikli araç, batarya, güneş hücresi, rüzgar türbini, çip üretimi, AR-GE merkezleri ve yeni çıkacağımız davetlerle biyoteknoloji, sanayi robotları ve hiper ölçekli data merkezleri benzeri başlıklarda Türkiye’nin yatırımlarla daha süratli buluştuğu ve milletimize peşi sıra yüksek teknoloji yatırım muştularını duyurduğumuz bir yıl olacak.”
“Teknolojide öncü markalar Türkiye’yi tercih etsin”
BYD’nin yeni jenerasyon elektrikli araç yatırımını Türkiye’ye çektiklerini ve yatırım sürecini çok dikkatle takip ettiklerini vurgulayan Kacır, üretimin 2026’da başlayacağı bilgisini verdi.
Kacır, araba yatırımlarını Türkiye’ye çekme konusunda uğraşlarının süreceğini ifade ederek, şöyle konuştu:
“Son aşamaya geldiğimiz, yer seçimi konusunda son basamaklarını sürdürdüğümüz birtakım yatırımlar var. Global yatırımların ülkemize çekilmesi bizim için önemli. Bu yatırımlar öbür ülkelere giderse bu sefer biz orada üretilen ama Türkiye’de satılan araç markalarıyla karşı karşıya kalırız. Biz ‘Teknolojide öncü markalar Türkiye’yi yatırım yeri olarak tercih etsin, burada AR-GE, üretim ve Türkiye’den dünyaya ihracat yapsın’ istiyoruz. BYD yatırımını bu anlayışla Türkiye’ye kazandırdık. Chery ve gibi diğer markalarla da bu anlayışla görüşüyoruz. Bütün bu yatırımların Türkiye’de katma değer oluşturacak ve AR-GE, inovasyon çalışmalarının da Türkiye’de yapılmasını sağlayacak şekilde planlanması önceliğimiz.”
“Yollardaki Togg sayısı 50 bini aştı”
Yerli ve milli araba Togg’un da Türkiye’de kendi sınıfında bir numara olduğunu dile getiren Kacır, aracın “fastback” modelinin ise bu yıl kullanıcılarla buluşacağını bildirdi.
Kacır, gelecek yıllarda elektrikli araç, batarya ve otonom araç teknolojilerinde elde edecekleri kazanımlarla Togg’un rekabet gücünü yükseltmeyi amaçladıklarını söyledi.
Gelecek devirde arabaların büyük ölçüde otonom olarak kullanılacağına işaret eden Kacır, “Bunlar, Togg’un rekabet tarafında güçlenmesi gereken alanlar. Biz Togg’u yarınlara hazırlıyoruz. Togg, Türkiye’nin mobilite teknolojilerinde onlarca teknoloji teşebbüsü yükselmesini sağlayan bir platform. Geçen yıl yollardaki Togg sayısı 50 bini aştı.” tabirlerini kullandı.
Uyduda “küresel lig” maksadı
Bakan Kacır, 10-15 yıl önce yılda 100-150 uydu uzaya gönderilirken bu sayının 2 bin 500’lere ulaştığına vurgu yaparak, Türkiye’nin bu alandaki potansiyeline dikkati çekti.
Ülkenin uydu geliştirme ve üretme kabiliyetinin altını çizen Kacır, haberleşme ve görüntülemede olduğu benzeri yakın yörünge uydularında da global seviyedeki yarışta var olmak istediklerini anlattı.
Kacır, söylediği söz edilen uyduların geliştirilebilesi için öncelikle bir rekabet öncesi işbirliği davetine çıktıklarını ve çeşitli programlarla da bu alandaki dayanaklarını sürdüreceklerini ifade ederek, “Türkiye, kesinlikle dünyanın çok önemli uydu üreticilerinden biri olacaktır. Biz mevcut kabiliyetlerimizi kamunun uzun vadeli bir yol haritası kapsamında desteklemeyi sürdürürsek sahip olduğumuz kapasite, fırsat ve firmalarımızın elde ettiği yetkinlikler, Türkiye’yi yakın yörünge uydu ekipleri geliştirme ve üretme konusunda global lige taşıyacaktır” tabirlerini kullandı.
Öncelikli hedef Ay
Türkiye’nin Ay Programı’na ilişkin de bilgi veren Kacır, Ay’a ülkenin kendisinin tasarladığı, ürettiği ve ateşlediği bir araçla erişmeyi istediklerini dile getirdi.
Kacır, ABD ve Çin benzeri ülkelerin yeniden Ay’a erişmek için çalışmalarını sürdürdüğüne işaret ederek, bu yarışa bir teknolojik kabiliyetle katılmanın Türkiye için değer taşıdığını dile getirdi.
Hibrit roket motoru teknolojisinde Türkiye’nin dünyada en argümanlı 4 ülkeden biri olduğunu belirten Kacır, sözlerine şöyle devam etti:
“Eğer bu teknolojiye uzayda tarihçe kazandırabilirsek uzayda sayıları giderek artan uyduların yörüngeler arası transferlerinde kullanılabilecek birtakım araçları Türkiye’de geliştirebilir, üretebilir hale geleceğiz. Uzay iktisadının 1 trilyon dolara erişeceği bir perspektifte, Türkiye’nin global uzay iktisadından daha fazla hisse almasını sağlayacak her adımın 5-10 yıl içinde ne büyük kazanımları getirdiğini göreceğiz. Hibrit roket motorumuzun tüm testleri muvaffakiyetle gerçekleştirildi, şu anda üretim fazındayız. Süratle üretimi tamamlayıp uzaya göndermeyi amaçlıyoruz. Aslında Ay Projesi’nde öncelikle Ay’a bir uydu göndermiş olacağız. Zira araç, Ay yörüngesinde fliyet gösterecek, topladığı bilgileri dünyayla paylaşacak ve nihayetinde Ay yüzeyine yumuşak inişin provasını yapmış olacağız. TÜRKSAT 6A’da ilk sefer fırlatma sonrasında yörünge operasyonlarını, yörüngeler arası transfer süreçlerini de bizim gruplarımız yönetmişti. Ay misyonunda da biz ilk defa Dünya yörüngesinden Ay transfer yörüngesine geçiş, Ay transfer yörüngesinden Ay yörüngesine geçiş benzeri süreçleri yeniden bu kabiliyetle icra edeceğiz. Bugün Ay Programı’na dünden daha çok hazırız. Amacımız Ay Programı’nı muvaffakiyetle icra etmek.”
Yeni Turcorn’lar yolda
Kacır, Türkiye’nin 11 binden fazla Teknopark ve 1600’ü aşkın AR-GE ve tasarım merkeziyle dev bir ekosisteme sahip olduğunu ifade etti.
Şu anda en az 7 unicorn (Turcorn) olduğuna işaret eden Kacır, “Takip ettiğimiz pek çok teknoloji teşebbüsü milyar dolar pahanın üzerinde olabilecekken pay satışı gerçekleştirmemiş durumda. Şayet kimi teknoloji teşebbüslerimiz yatırım almayı tercih ederse yeni Turcornların da isimlerini duyabiliriz. Son 5 yılda Türkiye’nin teknoloji teşebbüslerine gerçekleştirilen yatırımlarımız 5 milyar dolara erişti. Bunu daha da artıracağız. Yeni adımlar atmaya, yeni programlar başlatmaya devam edeceğiz” dedi.
Kacır, KOBİ’leri de asla ihmal etmediklerini ifade ederek, KOSGEB eliyle verdikleri takviyeler ile emek ağır bölümler için oluşturdukları istihdam muhafaza programını anlattı.
Sektörlerdeki katma değer artışını, bilhassa AR-GE, tasarım kabiliyetleri ve markalaşmayla daha ileri bir seviyeye getirmeyi amaçladıklarını dile getiren Bakan Kacır, “Hiçbir sektörümüzü geride bırakma, kaybetme lüksümüz olamaz. Bir yandan yüksek teknoloji atılımını gerçekleştirirken bir yandan da kesimlerin tümünü himaye ettiğimiz ve kalkınmayı da bölgesel seviyede, ülkenin tüm kentlerine, tüm bölgelerine taşıyabildiğimiz bir anlayışta 2025’te yolumuza devam edeceğiz.” diye konuştu.
Kentler “ilkler”le tanışacak
Bakan Kacır, 81 şehir için Yerel Kalkınma Atılımı Programı ilan ettiklerini anımsatarak, program kapsamında her şehirde, muhakkak yatırım hususları için, ileri seviyede yatırım teşvikleri vereceklerini söyledi.
Pek çok başlığın insanlar için sürpriz olabileceğine dikkati çeken Kacır, şu değerlendirmede bulundu:
“O kentteki bir ham unsurun ekonomik kıymete dönüşmesi ismine ortaya koyduğumuz ön fizibilite çalışmaları sonucunda bu başlığı tayin edeceğiz. İnanıyorum ki bu programla gerçekleştirilecek yatırımlar, kentlerimizde çok önemli bir ekonomik canlılık ortaya çıkaracak. Pek çok başlık ilk defa Türkiye’de o yatırımın gerçekleşmesi, o üretim fliyetinin başlaması sonucunu da beraberinde getirecek. Bu manada pek çok kentimiz birincilerle tanışacak.”
“Suriye’nin yanında olmaya devam”
Bakan Kacır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin, Suriye’nin tekrar hürriyetine, özgürlüğüne kavuşması sayesinde yeni fırsatlara sahip olacağını dile getirdi.
2028’e kadar 500 milyar liraya yakın yatırım öngören GAP ve KOP eylem planlarını duyurduklarını anımsatan Kacır, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu projelerine yönelik eylem planlarını da ilan edeceklerini bildirdi.
Türkiye ile Suriye’nin “kardeş” olduğunu vurgulayan Kacır, sözlerini şöyle tamamladı:
“Biz Suriye’nin kendi fırsat ve kabiliyetleriyle yesyeni bir kalkınma seyahatine çıkması için elimizden gelen takviyesi sunacağız. Muhataplarımızla sahip olduğumuz bilgi birikimi ve tecrübesi paylaşmak ve ortak geliştirilebilecek sanayi yatırımları konusunda birlikte çalışmak için sabırsızlanıyoruz. Suriye’nin önemli bir zenginliği var. Kâfi ki bu, Suriye için değerlendirilsin. Biz Suriye’nin nasıl en zor gününde yanındaysak bundan sonra da yanında olmaya devam edeceğiz. Suriye’nin elbette pek çok alanda altyapıda, ulaştırmada, güçte, tarımda yeni atılımlar gerçekleştirmesi önemli. Bütün bu atılımları katma kıymete dönüştürecek tekrar sanayi yatırımları olacaktır. Biz de OSB’lerde ve bilimsel araştırma tarafındaki fırsat ve kabiliyetlerimizi, elbette, Suriyeli dostlarımızla paylaşacağız.”