Fehmi Koru: Seçimde seçmenler gönüllerindeki partiye mi oy verecekler? Ben bundan kuşkuluyum… Neden mi?

Fehmi Koru*

Sandık başına gideceğimiz günler yaklaştıkça, her seçim öncesinde şahit olunan müphemlik, doğal olarak azalıyor. Partilerin neredeyse hepsi adaylarıyla bu seçime katılacaklar. Pek çok parti çok önemli vilayetlerde göstereceği adaylarını açıkladı zati; önümüzdeki bir hafta içerisinde tablo daha da besbelli hale gelecek.

Tablo belirginleşecek de bilinmezlik bütünüyle ortadan kalkacak mı?

Elbette kalkmayacak. Her şeyin bariz hale gelmesi için, seçimin yapılacağı 31 Mart akşamını beklememiz gerekiyor.

Yine de şimdiden belli olan birtakım noktalar üzerinde durabiliriz.

Bu seçim, 2023 yılı mayıs ayında yapılan genel ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinden farklı olarak, ittifaklar arasında geçmeyecek.

Önceki seçimde partiler beş farklı ittifak altında buluşmuştu.

Konuya ilişkin eski bir yazımda o ittifakları şöyle özetlemiştim:

“AK Parti öncelikle MHP ve BBP ile, daha sonra da DSP, Yeniden Refah Partisi ve HÜDA-PAR ile ‘Cumhur İttifakı’nda buluştu.

CHP’nin ana gövdesini oluşturduğu ‘Millet İttifakı’ ise İYİ Parti, Sdet Partisi, Gelecek Partisi, DEVA ve Demokrat Parti’yi bünyesinde bulundurarak seçime girdi.

‘Emek ve Özgürlük İttifakı’ genel manada ‘sol’ kabul edilen İşçi Hareket Partisi, Emek Partisi, Sosyalist Meclisler Federasyonu, Türkiye Personel Partisi, Toplumsal Özgürlük Partisi, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi’nin (HDP) birlikteliğiyle beden buldu.

Daha sol partiler de ‘Sosyalist Güç Birliği’ ismi altında bir araya geldiler. SOL Parti, Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Komünist Hareketi, İhtilal Hareketi, Türkiye Sosyalist Personel Partisi seçime bu ittifakla girdi.

Zafer Partisi’nin öncülük ettiği ‘ATA İttifakı’ da Adalet Partisi, Ülkem Partisi ve Türkiye İttifakı Partisi’nden oluşmaktaydı.”

Muhalif her parti kendi başına

Bu seçimde Cumhur İttifakı genel çizgileriyle eski varlığını koruyor. [İttifak partilerinden Yeniden Refah her yerde kendi adaylarıyla seçmen karşısına çıkacağını duyuruyor ama İstanbul ve Ankara için pazarlığı sürdürdüğü de anlaşılıyor.]

Diğer ittifakların partileri kendi başlarınalar.

Herbiri bu seçimde adaylarıyla kazanmayı umuyorlar.

Ve bana bu umut biraz tuhaf geliyor.

Tuhaflık, umudun, pek çok parti için, bilhassa bu seçimde gerçeğe dönüşmesinin zor -hatta imkansız- oluşunda.

Mart ayının son günü yapılacak seçim genel olarak Cumhur İttifakı ile CHP arasında geçecek zira.

[Tabii, bu seçime DEM ismiyle katılan parti de, ülkenin belli yerlerinde birinci parti olarak adaylarını seçtirebilme özelliğine sahip. Fakat onun seçmenini düşündürecek bir bahis var: DEM’den seçilecek belediye liderlerinin ne kadarı ne kadar mühletle misyonlarını yapma imkanı bulacak?]

Geçmişte CHP ile ittifak çatısı altında buluşmuş partilerin, bu yerel seçimde, nokta atışıyla bile, adayını seçtirebilme şansı pek az.

Seçmenler şimdikine benzer seçimlerde, ekseriyetle, beğendiği adaya oy vermek yerine beğenmediği adayın ya da beğenmediği partinin adayının karşısındaki kazanma ihtimali olan adaya oy verme tercihinde bulunurlar.

Az bir zaman kala, bu seçimin, eski benzerlerinden de daha çok, kazanması istenenin kazanmasına göre değil, kaybetmesi istenenin rakibinin kazanmasına göre yapılacak tercihe dayalı geçeceği izlenimi alınabiliyor.

Örnek olarak İstanbul’u alalım:

Sadece CHP’lilerin oy verebileceği bir aday olarak Ekrem İmamoğlu’nun seçimi kazanması mümkün değil; lakin karşısındaki Cumhur İttifakı adayı Murat Kurum’a şahsı ya da partisi yüzünden oy vermek istemeyecek seçmenlerin tercihiyle seçilebilir.

Yalnız onların oyları da kâfi değil, aslında gönlü Cumhur İttifakı dışındaki partilerden birinde olduğu halde, Murat Kurum ya da partisi seçimde başarılı olamasın diye oy kullanabilecek seçmenleri de kendisine çekmesi gerekiyor Ekrem İmamoğlu’nun… 

Tabii bu ortada CHP’li seçmenlerin de bütününün oyuna ihtiyacı var.

Seçmenleri, öngördüğüm sebeple, onu beğendikleri için değil de, karşısındaki aday kazanmasın diye Ekrem İmamoğlu’na oy verebilecek partilerin durumu ne olur?

Öngörünün doğrulanmaması için canla başla çalışacaklardır o partilerin taraftarları. Onların eforu sonuç getirir mi? Bir an sonuç getirdiğini ve adayları kazanamasa bile oylarını artırdıklarını varsayalım, ortaya çıkacak tablonun faydasını seçimden sonra görürler mi?

Yazının bir yerinde ‘müphemlik’ demiştim ya, bu sorular da o takımdan…

Galiba, bu yılın 1 Nisan günü, gerçek manada 1 Nisan latifelerine sahne olabilecek…

*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.