Çalışma yaşamında 2025 pazarlıklar yılı olacak

Diğer yandan Orta Vadeli Programda, 2025 ve 2026 yıllarında çalışma hayatı ve sosyal güvenlik sisteminde çok önemli değişiklikler öngörülüyor. Söz konusu düzenlemelerin hayata geçirilmesi durumunda esnek çalışma modellerinin yaygınlaştırılması, kayıt dışı istihdamın azaltılması, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğinin artırılması ve sosyal yardımların güçlendirilmesi benzeri adımlar, hem ekonomik hem de sosyal açıdan ülke gelişimi ve kalkınmasına çok önemli katkı sağlaması bekleniyor.

Ancak, bu düzenlemelerin hayata geçirilebilmesi ve istenilen sonucun alınabilmesi için tüm süreçlerde sosyal diyalog sisteminin işletilerek ilgili kesitlerin azami dayanağının alınmasına dikkat edilmesi gerekli görülüyor.

Uzaktan, kısmi ve süreksiz vadeli çalışma ile platform çalışması benzeri yeni jenerasyon çalışma modellerinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda iş dünyasının muhtaçlıkları ve iş-özel hayat istikrarı gözetilerek mevzuat düzenlemelerinin hayata geçirilmesi planlanıyor.

İş Kanunu’nda sosyal taraflar ile diyalog halinde yapılacak değişiklikler ve bu doğrultuda gerçekleştirilecek ikincil mevzuat çalışmaları ile işgücü piyasalarında teminatlı esneklik sağlaması hedefleniyor.

Sektörel kümelenmeler dikkate alınarak Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi kapsamında ihtisaslaşan üniversiteler ile işbirliği doğrultusunda meslek liselerinin de ilgili alan ve kısımlarda ihtisaslaşması sağlanması planlanıyor.

Nitelikli insan kaynağı ihtiyacı olan stratejik teknoloji alanlarının belirlenmesi ve bu alanlarda yurt dışına lisansüstü eğitim almak üzere öğrenci gönderilmesi öngörülüyor.

Kamuda 1 milyon emekçi kontrat masasında olacak

Yeni yılda, Türkiye’deki yaklaşık bir milyon kamu personeli ve milyonlarca memur, yaklaşan toplu kontrat görüşmeleri için hazırlık yapıyor.

Maden iş kolunda yürürlük tarihi 1 Ocak 2023-31 Aralık 2024 olan kontrat sona eriyor… Görüşmelerin yılın ilk çeyreğinde başlayacağı kontratlar diğer kamu kontratları için de fikir verecek.

Yine yürürlük tarihleri 1 Ocak 2025 ve 31 Aralık 2026 olan kamu çalışanlarının yaklaşık 50 bin civarı Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde bulunuyor.

MEB dışında Bayındırlık, Yargı Mensupları, Kent Özel İdaresi, Sağlık Bakanlığı ve Karayolları işçilerinin mukavele yılı.

Türk-İş içinde Koop-İş, Harb-İş sendikalarının yanı sıra Hak-İş bünyesinde 200 bine yakın emekçi kontrat masasında olacak.

2023 Mayıs ayında imzalanan mevcut çerçeve protokolü, kamu emekçilerinin 2025 ve 2026 yılları için zam oranlarını belirleyecek temel oluşturuyor.

Hükümetin geçmişteki benzeri zam oranlarını düşük tutma eğilimi, görüşmelerin zorlu geçeceğine işaret ediyor.

Özel bölümde ise en büyük pazarlık yaklaşık 150 bin emekçiyi kapsayan metal iş kolunda yaşanacak.

Memur ve memur emeklileri için kritik yıl

Ağustos ayında başlayacak olan memur toplu mukavele görüşmelerinde, 2026 ve 2027 yıllarındaki mş ve aylık fiyat artışlarını masaya yatırılacak. Memurların, 2025 için öngörülen yüzde 6+5 artırımın üzerine daha yüksek zam talepleri bekleniyor. Ayrıyeten, memurların Ocak ayında alacakları mukavele zammı ve enflasyon farkına ek olarak refah hissesi beklentileri de görüşmelerde çok önemli bir rol oynayacak.

Emeklilerin ek zam talepleri yükseliyor

Emekliler, bilhassa memur emeklileri, memur toplu mukavelelerine paralel olarak zam alırken, emekçi ve Bağ-Kur emeklileri 6 aylık enflasyon oranlarına göre zam alıyor.

Ancak en düşük emekli mşların, alınacak fiyat artışlarının fark yaratmaması üzerine daima artırıldığı ülkede emekliler arasında önemli rahatsızlık yaratılmış durumda.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, üç hafta önce NTV Ankara Temsilcisi Ahmet Ergen’in sorularını yanıtlarken, 12 bin 500 TL olan en düşük emekli aylığı ile ilgili kesinlikle bir değerlendirme yapılacağını söyledi. AK Parti TBMM Kümesinde da en düşük emekli aylığı ile ilgili yasa değişikliği için hazırlık yapılıyor.

En düşük emekli aylığı için çalışma bekleniyor

En düşük emekli aylığına yapılacak artışın SSK ve Bağkur emekli aylıklarına yapılacak artışa paralel olması bekleniyor. Buna göre, en düşük emekli aylığı yüzde 16,25 artırımla 14 bin 531 TL, yüzde 17,05 artırımla 14bin 631 TL, yüzde 17,85 artırımla ise 14 bin 731 TL’ye yükselmesi bekleniyor.

Bu şekilde artırılacak en düşük emekli aylığı meblağının 14 bin 500 ya da 15bin TL benzeri bir meblağa yuvarlanması da söylediği söz edilen olabilir. Fakat, enflasyondan kaynaklı artış olmadıkça 15bin TL’nin üzerinde bir meblağ beklenmiyor.

En düşük emekli aylığının daha yüksek artırılmamasının iki nedeni bulunuyor. Birincisi, hala 3,7 milyon kişi olan en düşük emekli aylığı alan kişi sayısının daha da artması arzu edilmiyor.

İkinci sebebini ise en düşük emekli aylığının 2019 yılından bugüne bin liradan 12 bin 500 TL’ye yükseltilmiş olması nedeniyle çalışma hayatı boyunca ödenen primle emekli aylığı arasında ortaya çıkan farkın daha fazla açılmasının arzu edilmemesi oluşturuyor.