Bakan Çavuşoğlu: Mısır’a büyükelçi ataması için çalışmalar sürüyor

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Mısır’a büyükelçi ataması için çalışmaların sürdüğünü ifade ederek ”Samimi ve hoş bir görüşme yaptık” tabirlerini kullandı. Ramazan’da mevkidaşını ağırlamak istediğini belirten Çavuşoğlu, ”Davet ettim” dedi.

Bakan Çavuşoğlu: Mısır’a büyükelçi ataması için çalışmalar sürüyor
Yayınlama: 09.04.2023
4
A+
A-

Çavuşoğlu, 18 Mart’taki Mısır ziyareti kapsamında mevkidaşı Semih Şükri ile yaptığı ikili görüşmeyle ilgili basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

“Güzel bir görüşme gerçekleştirdik, açık ve samimi bir görüşme oldu.” diyen Çavuşoğlu, Türkiye’de de kısa da olsa görüşme sağlandığını ve ikili alakaların nasıl geliştirileceği konusunun ele alındığını aktardı.

Çavuşoğlu, Mısırlı mevkidaşı ile bilhassa bölgesel bahislerde açık ve net bir şekilde görüş alışverişinde bulunulduğunu, heyetler arası görüşmede de her hususun ele alındığını ifade etti.

Enerjiden, nakliyattan, ulaşımdan buradaki firmalarımıza ve yatırımlarımıza kadar her şeye değindik. Enerji, lojistik, eğitim, kültür bahislerinin hepsine değindik. Mısır tarafı, Türk firmalarının Mısır’da yaptıkları yatırımların artırılmasını istiyorlar.” diyen Çavuşoğlu, “Ticaretimiz, 10 milyar dolara yaklaştı. LNG ithalatı nedeniyle biraz istikrar onların lehine fakat biz bundan şikayetçi değiliz.” diye konuştu.

Çavuşoğlu, Türkiye’nin daha uzun vadeli LNG mutabakatı yapmak istediğini söyleyerek “Bizdeki LNG terminalleri sayesinde şimdi Güneydoğu Avrupa ülkelerine, Balkan ülkelerine gaz ihracatı da yapıyoruz. Bundan Ötürü Mısır gazının da Türkiye üzerinden üçüncü ülkelere ihracatı yapılabilir. En son Bulgar Gaz’la BOTAŞ’ın bir mutabakatı oldu. Hatta LNG konusunda uzun vadeli mukavele imzalamak istiyoruz. Bu türlü bir teklifte bulunduk.” dedi.

Ortak Ekonomi ve Ticaret Komitesi (JETCO) düzeneğinin kurulmasını, Ortak Ticaret Odası kurulmasının ve iş forumları düzenlenmesinin teklif edildiğini söyleyen Çavuşoğlu, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunda (DEİK) İş Kurulunun yeniden canlandırılması gerektiğini ve Mısır tarafının buna çok kıymet verdiğini vurguladı.

Yenilenebilir enerji konusundaki işbirliği

Çavuşoğlu, bilhassa yenilenebilir enerji, güneş gücü benzeri mevzularda işbirliğinin artırılmasını istediklerini aktararak “Mısır da ROSATOM’a nükleer enerji santrali kurduruyor. Bizim Akkuyu’daki deneyimimizle bilhassa alt işlerde görev yapan firmalarımızın buradaki çalışmalara katkı sağlayabileceğini düşünüyoruz.” dedi.

Ro-Ro seferlerinin yeniden başlatılmasını, savunma işbirliğini geliştirme, askerler arasındaki diyaloğu artırma konusunun görüşüldüğünü kaydeden Çavuşoğlu, üniversiteler arasında işbirliği, öğrenci değişimi mevzularının da ele alındığını belirtti.

‘Diplomatik münasebetlerimizi en üst seviyeye çıkarma konusunda mutabık kaldık’

Çavuşoğlu, Mısırlı mevkidaşını Ankara’ya davet ettiğini söyleyerek “Diplomatik bağlarımızı en üst seviyeye çıkarma konusunda mutabık kaldık. Önümüzdeki süreçte hangi adımları atacağız onları değerlendirdik.” dedi.

Türkiye’nin Mısır’da önemli yatırımları olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

“Bu yatırımlarımız 2 milyar doları geçti ve daima artıyor. Kimi firmalarımızın uzun periyodik oturma müsaadesi, vize benzeri meseleleri konuşmak istedik. Biz mevzuları açmadan daha onları çözeceklerini söylediler. Sonuçta her şey düzgüne gidiyor.”

Çavuşoğlu, Suriye, Irak, İran-Suudi Arabistan olağanlaşması, Ukrayna krizi, Filistin konusu, Somali ve Etiyopya benzeri bölgesel problemlerin görüşüldüğünü ifade ederek “Mısır’ın Etiyopya’yla su sıkıntısı var, bizim de komşu ülkelerle -İran’la, Irak’la, Suriye’yle- aynı şekilde su problemimiz var. O mevzularda deneyimliyiz. Bilhassa arabuluculuk konusunda yardıma ihtiyaç duyarlarsa gerekli dayanağı verebileceğimizi söyledik.” diye konuştu.

Türkiye’nin Etiyopya’yla da Sudan’la da münasebetlerinin iyi olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, görüşmede Libya’nın ayrıntılı bir şekilde konuşulduğunu aktardı.

Çavuşoğlu, “Libya’da bilhassa birbirimize rakip olmadığımız ve aslında Libya’nın istikrarı için birlikte çalışmamız gerektiği konusunda hemfikiriz. Bu bahiste da istişarelerimizi sıklaştıracağız.” dedi.

“İlişkilerimizin koptuğu periyotta de ticaretimiz devam etti”

Ziyaret kapsamında Türk iş insanlarıyla da bir araya geldiğini belirten Çavuşoğlu, iş insanlarının bilhassa bürokrasi ve diğer mevzularda da önemli destek görmeye başladığını söyledi.

Çavuşoğlu, Türk firmalarının Mısır’da ticaret ve yatırım yapmaktan mutlu olduğuna işaret ederek “İlişkilerimizin koptuğu periyotta de ticaretimiz devam etti, yatırımlar devam etti, firmalarımıza yönelik olumsuz herhangi bir şey olmadı. Ro-Ro nakliyeciliği benzeri birtakım hususlarda olumsuz olaylar yaşandı fakat onları da düzeltiyoruz.” dedi.

Mısır’ın ABD ile özel bir ticaret muahedesi olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, Türk iş insanlarının bu mutabakattan faydalandığını, Avrupa Birliği’ne de (AB) aynı şekilde ihracat yapabildiğini kaydetti.

Çavuşoğlu, basın mensuplarının Mısır’a büyükelçi atanması hakkındaki sorusuna, “Cumhurbaşkanları bir araya gelirse onlar açıklasınlar diye planlıyorduk. Şu Anda seçim vaktinde bu bir araya gelme gecikirse, o zaman tekrar Cumhurbaşkanlarına arz edeceğiz, tahminen bir sonraki ziyarete hazırlanırız.” cevabını verdi.

İlişkilerin normalleşmesindeki esas dönüm noktası ‘Doha’daki görüşme’

İki ülke arasındaki bir olgunlaşma süreci yaşandığını kaydeden Çavuşoğlu, “Aslında, Şukri’yle New York’ta da biz bu yol haritası üzerinde anlaşmıştık. Önce yardımcılarımız bir araya gelecekti, sonra üçüncü ülkede biz bir araya gelecektik, sonra Cumhurbaşkanlarımızın bir araya gelmesinin hazırlığını yapacaktık. Ama Doha’da birden olumlu manada bir oldu-bitti oldu. Esas dönüm noktası Sayın Cumhurbaşkanı’mızın (Recep Tayyip Erdoğan) Doha’daki görüşmesi oldu.” dedi.

Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanlarının Doha görüşmesi öncesi perde arkasında olağanüstü bir şey yaşanmadığı ifade ederek güvenlikle ilgili istişareler olduğunu ve çok sayıda görüşme yapıldığını kaydetti.

Libya ve deniz yetki alanları muahedesi ile ilgili soruları yanıtlayan Çavuşoğlu, “Bizim Libya’yla yaptığımız deniz yetki alanları muahedesi, Mısır’ın aleyhine değil. Mısır’ın Yunanistan’la yaptığı anlaşma da bizim aleyhimize değil. O mutabakatta Mısır tarafı ilişkiler soğukken bile bizim kıta sahanlığımızın hudutlarına riayet etti.” diye konuştu.

Çavuşoğlu, hidrokarbon muahedesi hakkında yöneltilen soru üzerine, ülkelerin herhangi bir ülkeyle hidrokarbon muahedesi yapabileceğini ifade ederek Mısır’ın bu hususa, “Libya’daki mevcut hükümetin mühletinin dolduğu ve artık legal olmadığı için anlaşma imzalayamayacağı argümanıyla” itiraz ettiğini anımsattı.

“İmzalanan muahedenin kendileri aleyhine olduğunu söylemiyor. Mısır’ın rahatsız olduğu mevzu, başından beri söylediği husus bizim oradaki mevcudiyetimiz.” diyen Çavuşoğlu, “Biz de oradaki mevcudiyetimizin Mısır için bir tehdit oluşturmadığını; o günkü yasal hükümetin daveti ve sonraki hükümetlerin de devam ettirdiği, eğitim dahil bir işbirliğine dayandığını söylüyoruz.” dedi.

Çavuşoğlu, Mısır ile Libya konusunda da daha yakın istişare ve işbirliği içinde olmak için mutabık kalındığını belirterek şunları kaydetti:

“Dolayısıyla birlikte çalıştıktan sonra, bizim oradaki mevcudiyetimizin yahut askeri işbirliğimizin onlara yönelik bir tehdit olmadığını onlar da görüyor. Aslında görüşmemizde şunu görüyoruz: Libya’da nedir maksadımız, seçim değil mi? Seçim olmadan ülkede birlik beraberlik olmaz. Bir tarafı tutup da bunun müddetini uzatmaya çalışmak, oynamak doğru bir şey değil. Biz yasal hükümetlerle çalışırken, diğer taraftan ülkenin (tabi koşulları da oluşturarak) seçim yasası başta olmak üzere gerekli maddeleri çıkartarak anayasa değişikliğiyle birlikte tabanın oluşturulmasıyla bir seçime gidilmesi gerektiğini hep söylüyoruz. Aslında bu mevzularda da bir görüş ayrılığımız yok. Onların (Libya’nın doğusundaki Temsilciler Meclisi Başkanı) Akile Salih ile fazla angajmanı var, bizim ise tüm taraflarla lakin Libya’nın batısıyla biraz daha fazla angajmanımız var. Tabi Mısır’ın Libya’daki istikrarsızlıktan duyduğu tasayı anlıyoruz. Sonuçta yanı başındaki ülkenin güvenliği ve istikrarı tabi ki önemli.”

Çavuşoğlu, deniz yetki alanları konusunda gelecekte Mısır ile anlaşma imzalanırsa bunun Mısır’ın lehine olacağını, Türkiye’nin aleyhine bir şey olmayacağını vurguladı.

Mısır ve İsrail’le ilişkilerin düzeltilmesinin akabinde Türkiye’nin diğer ülkelerle (Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) “ilişkileri kesin” benzeri bir talebi olamayacağını dile getiren Çavuşoğlu, “Ama burada bir işbirliği olacaksa Türkiye’nin haklarını da yedirmeyiz; herkese söylüyoruz bunu. Bizimle hep birlikte işbirliği yapsalar da aynı şekilde, hakça paylaşım diyoruz.” dedi.

Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AB’ye teklif ettiği Doğu Akdeniz Konferansının hakça paylaşım için çok çok önemli bir platform olacağının altını çizerek sözlerini şöyle sürdürdü:

“Onlar da bilhassa Yunanistan’la bu sarsıntıdan sonra münasebetlerimizin tekrar sakinleşmesinden duydukları memnuniyeti dile getirdiler. Yani bizim Mısır’la bağlarımız ya da başkalarının onlarla ilişkileri birbirine alternatif olmamalı. Onlarla da iyi ilişkiler içinde olsunlar, bizimle de iyi alaka içinde olsunlar.”

Libya’nın doğusundaki silahlı güçlerin lideri Halife Hafter’le temas hakkında konuşan Çavuşoğlu, “Biz yalnızca Batı ile değil Doğu ile de görüşüyoruz. O bölgeye Büyükelçimiz ziyarete gidiyor.” dedi.

Çavuşoğlu, Türkiye’nin Libya’yı bir bütün olarak gördüğünü ifade ederek “Bu bizim yalnızca yasal hükümeti tanıdığımız gerçeğini değiştirmez.” tabirini kullandı.

Çavuşoğlu, “Bir ülkede bulunan farklı ülkelerin resmi ya da özel askeri mevcudiyetinin müzakeresini yapmak bize düşmez. Fakat BM buna öncülük eder de bir plan üzerinde çalışılırsa biz ona katkı sağlarız.” değerlendirmesinde bulundu.

Çavuşoğlu, Libya’da farklı güçlerin bulunduğunu, Türkiye’nin oradaki varlığının bir anlaşma çerçevesinde olduğunu hatırlatarak “Oradaki en legal mevcudiyet bizim askeri mevcudiyetimiz.” dedi.

Her siyasi aktörün arkasında az yahut çok milis kümelerin olduğunu belirten Çavuşoğlu, sözlerine şöyle devam etti:

“Ülkeyi (Libya) nasıl birleştireceksin? Burada düzenli ordunun kurulması, düzenli güvenlik güçlerinin kurulması lazım. BM öncülüğünde bunlar yapılırken oluşturulacak güçlere eğitim başta olmak üzere her türlü takviyesi verebileceğimizi söylüyoruz. Şu anda aslında çok sayıda güvenlik gücüne eğitim de veriyoruz biz Libya’da. Yani buna benzeyen katkılarımız olur, burada olumlu katkılar sağlarız fakat bir ülke askeri ve güvenlik hususlarında istediği ülkeyle işbirliği yapıp yapmama konusunda kararı kendisi verir.”

Moskova’daki 4’lü görüşme

Çavuşoğlu, Moskova’da yapılması planlanan Rusya, Türkiye, İran ve Suriye’nin katılacağı dörtlü görüşmenin ertelenmesine ilişkin soruya, “Ruslar ‘biz bunun hazırlığını yapamadık, erteleyelim’ dediler. Fakat Suriye rejimi oradaydı, tahminen ortak karar vermişlerdir. Daha sonra ‘ileride yapacağız’ dediler, biz de ‘tamam’ dedik.” cevabı verdi.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Moskova’da bulunmasına ilişkin gelen soruya cevap veren Çavuşoğlu, iki taraf arasındaki görüşmelere yorum yapamayacağını ifade ederek dörtlü görüşmenin Rusya’nın teklifi olduğunu ve Rusya’dan tarih beklediklerini kaydetti.

Çavuşoğlu, dışişleri bakanlarının görüşmesinden önce neden bakan yardımcılarının buluştuğu sorusuna, 28 Aralık 2022’de gerçekleşen Rusya ve Türkiye’nin savunma bakanları ile istihbarat liderlerinin buluşmasında teknik hususların konuşulduğunu, şu anda ise siyasi mevzuların görüşüldüğünü söyledi.

Siyasi olarak ele alınması gereken birçok bahis olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, “Askeri ve istihbarat beraberdi (28 Aralık’taki görüşme) dikkat ediyorsanız. Bunların hepsi aşama aşama. Önce asker ve istihbarat kurumları sonra dışişleri bakanları seviyesinde. Ortada hazırlık toplantısına ihtiyaç varsa yapılır, ondan sonra da muhtemel üst seviye görüşme gerçekleşir. Bir yol haritası üzerinde daha önce mutabık kalınmıştı. Sayın Cumhurbaşkanı’mız (Erdoğan) da birkaç defa seyahatlerde gazeteci arkadaşlarla sohbetinde söylemişti.” dedi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, birçok ülkeye gittiklerine ve Türk dünyasına, Asya’ya ve Balkanlar’a döndüklerine değinerek, “Türkiye’nin istikrarına en az bizim kadar onlar da kıymet veriyorlar zira Türkiye’nin güçlü olması, o bölgelerde Türkiye’nin faal olması adalet demektir, kalkınma demektir, insani yardım demektir.” sözünü kullandı.

Donörler Konferansı

Avrupa Birliği‘nin (AB) Belçika’nın başşehri Brüksel’de Türkiye ve Suriye’deki sarsıntı bölgelerine mali destek toplamak amacıyla düzenleyeceği Uluslararası Bağışçılar Konferansı’na ilişkin konuşan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

“Donörler Konferansı bugün düzenlenecek. Türkiye Sarsıntı Toparlanma ve Yeniden İmar Değerlendirmesi Raporu (TERRA) yayımlandı. Bu raporun hazırlığını Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Dünya Bankası ve Avrupa Birliği yaptı. Bugün konferansta üçlü bir sunum yapılacak, önce Strateji Bütçe Başkanlığı raporu sunacak, gerisinden Dünya Bankası ve BM Kalkınma Programı bu raporla ilgili kendi sunumlarını yapacaklar. Fakat ileride tabi bu raporlama devam edecek, değerlendirmeler devam edecek zira atılması gereken orta vadeli adımlar var. Bu rapor aslında yalnızca bugünkü konferans için bir referans olmayacak. Bundan sonra herhangi bir kredi kuruluşuyla bir kredi işbirliğine girdiğimiz zaman bu rapor referans olacak.”

Çavuşoğlu, Uluslararası Bağışçılar Konferansı’nda nakdi yardımın yanı sıra birtakım ülkelerin zelzele bölgelerinin yeniden inşasına katkı sağlamak ismine destek verme taahhüdünde bulunduğunu ifade ederek, “Bir taraftan AB’nin kendisi kendi fonlarından taahhütte bulunacak bir taraftan Yatırım Bankasının açıklaması olacak.” tabirini kullandı.

Çavuşoğlu ayrıyeten, Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto’nun belli yerlerin yeniden inşasıyla ilgili teklif sunduğunu, Azerbaycan ve Özbekistan’ın da sarsıntı bölgelerindeki kimi bölgelerin inşasını üstlenme teklifinde bulunduğunu bildirdi.

Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı fonun kurulduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, aktarılacak meblağların bu fonda birikeceğini kaydetti.

‘Yunanistan’a gitmemiz gündemde değil’

Çavuşoğlu, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ile görüşüp görüşmeyeceğine ilişkin soru üzerine, “Yunanistan’a gitmemiz gündemde değil. Bugün Dendias da Brüksel’de olacak, onunla görüşmemiz olabilir. Bu sabah ayrıyetenAvrupa Birliği Dışişleri Bakanları Kurul Toplantısı var.” dedi.

Bazı mevzularda Türkiye’nin Yunanistan ile görüş ayrılıklarının devam ettiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, istişari görüşmelerde bunları nasıl çözeceklerini müzakere ettiklerini lakin bir mutabakatın sağlanmadığını, bu sebeple de sıkıntıların sürdüğünü söyledi.

İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik süreci

Finlandiya’nın NATO üyeliğinin kabul sürecinden sonra İsveç’in halinde herhangi bir değişiklik olup olmadığına ilişkin soruyu Çavuşoğlu, “Geçen cuma günü İsveç Dışişleri Bakanı (Tobias Billström) ile görüştüm. Finlandiya ile ilgili bu türlü bir karar açıklayacağımızı, önce bizden duymalarını istediğimizi, ikili münasebetlerimize verdiğimiz kıymet ve onlara olan saygımızdan ötürü medyadan duymalarını istemediğimizi söyledim, bilgi verdim.” şeklinde yanıtladı.

Çavuşoğlu, görüşmede, mevkidaşı Billström’ün ise NATO Tepesi’nden önce İsveç’in üyeliğinin sonuçlanmasını umudunu dile getirdiğini aktararak, “Ben de ‘size bağlı’ dedim. ‘1 Haziran itibarıyla maddeniz da devreye giriyor’ dedim. NATO’ya üyeliklerinin, tepeye kadar atacakları adımlara bağlı olduğunu söyledim.” tabirlerini kullandı.

(İsveç) Her zamanki gibi, ‘bazı şeyleri yaptık, kararlıyız’ diyorlar. Bu yeni hükümet daha kararlı.” diyen Çavuşoğlu, İsveç’in gereklilikleri yerine getirip getirmeyeceğine dair bir değerlendirmede bulunamayacağını lakin sorunun sürdüğünü söyledi.

Çavuşoğlu, ABD’nin en başından beri İsveç ve Finlandiya’nın birlikte üye olması gerektiğine, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’e de geldiklerinde bunu söylediklerine dikkati çekti.

Onlara da süreçleri ayırabileceklerini, Finlandiya’ya olumlu bakabileceklerini söylediklerini aktaran Çavuşoğlu, “Bu aslında bir mesaj, ‘yükümlülüğünü yerine getirenlerin, üçlü mutabakatı uygulayanların NATO’ya girmesine izin veririz fakat adım atmayana da izin vermeyiz’ dedik.” sözünü kullandı..

Çavuşoğlu, bu sürecin Macaristan’ın da iki ülkenin üyeliğini onaylaması bakımından çok önemli olduğunu vurgulayarak, “Macaristan da en son onaylayan biz olmayacağız diyordu. Bizim bu adımımızdan sonra, Macaristan da herhalde önümüzdeki günlerde kendi sürecini kıymetlendirir, protokol meclisteydi aslında.” dedi.

Bir Yorum Yazın

Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış.